Przewodnik na Przełęcz Zawrat: Opis szlaków z Hali Gąsienicowej i Doliny Pięciu Stawów Polskich

Zawrat należy do jednej z najbardziej znanych przełęczy w Tatrach, latem odwiedzana przez pieszych turystów zimą przez narciarzy. Leży pomiędzy masywem Świnicy a ściślej Zawratową Turnią od zachodu a Małym Kozim Wierchem od wschodu. Przez Zawrat biegnie niebiesko znakowanych szlak łączący Dolinę Gąsienicową z Doliną Pięciu Stawów Polskich.

Poniżej opis szlaków na Zawrat i opis tras

Informacje o Przełęczy Zawrat w Tatrach Wysokich

Na przełęczy krzyżują się dwa szlaki: niebieski biegnący z Kuźnic przez Halę Gąsienicową, Dolinę 5 Stawów, Świstówkę Roztocką do Morskiego Oka, oraz czerwony będący najdłuższym szlakiem polskiej części Tatr, prowadzący graniami i szczytami zaczynający się w Dolinie Miętusiej i dalej grzbietem Czerwonych Wierchów, przez Kasprowy Wierch, Świnicę, Zawrat i dalej Orlą Perć do przełęczy Krzyżne.

Od strony Hali Gąsienicowej szlak jest znacznie trudniejszy niż od Doliny 5 Stawów, we wspinaczce pomagają liczne zabezpieczenia w postaci klamer i łańcuchów. Tutaj ma swój początek najsłynniejszy szlak graniowy — Orla Perć, jednokierunkowym szlakiem można dojść do Koziego Wierchu.

Na przełęcz z tej strony doliny wchodzono dawniej dnem Żlebu Zawratowego, obecny szlak wiodący tzw. Nowym Zawratem zbudowało Towarzystwo Tatrzańskie w latach 1894-95. Przez przełęcz chodzą turyści już ponad wiek, a górale z pewnością jeszcze dawniej. Bywali tutaj znani ludzie Zakopanego jak: Stefan Żeromski, Jarosław Iwaszkiewicz, Jan Kasprowicz, Maria Skłodowska-Cure, Włodzimierz I. Lenin i wielu innych. Od 1952 roku szlak nosił nazwę Szlaku Lenina, na cześć wodza rewolucji a do niebieskich znaków domalowano czerwone gwiazdki. Nazwa Zawrat oraz Zawracik pojawia się w Tatrach dość często, oznaczając przeważnie strome przełęcze lub skalisty grzbiet.

Widok z przełęczy przedstawia się bardzo ciekawie, można zobaczyć stąd górną część wielkiej polodowcowej Doliny 5 Stawów i leżący w niej Zadni Staw. Widać część głównej grani, biegnącej od Świnicy do Szpiglasowego Wierchu a dalej Cubryma, Mięguszowieckich Szczytów. Przy dobrej widoczności można dojrzeć najwyższy szczyt polskich gór — Rysy 2499 m n.p.m. W stronę południowo — zachodnią widać charakterystyczny masyw Krywania.

Szlak na Zawrat z Hali Gąsienicowej — piękny widok gwarantowany

Z Kuźnic za znakami niebieskimi przez Boczań, Skupniów Upłaz i Przełęcz między Kopami docieramy na Halę Gąsienicową. Można także wybrać żółty szlak przez Dolinę Jaworzynkę. Warto chwilę zatrzymać się, by podziwiać piękny widok na okoliczną panoramę górską. Spod schroniska na Hali Gąsienicowej — Murowaniec idziemy dalej ścieżką u podnóży Małego Kościelca, zobaczymy tutaj w naturalny sposób wykształconą górną granicę lasu przechodzącą w piętro kosodrzewiny. Możemy stąd również zaobserwować dobrze wykształconą dolinę polodowcową, o stromy zboczach i dosyć szerokim dnie.

Na dalszym planie w środkowej części doliny wysoki skalny próg granitowy zamykający Czarny Staw i widoczny z niego wypływający Czarny Potok. Po lewej stronie szlaku u podnóży stoków Małego Kościelca pośród granitowych głazów można dostrzec kamień z napisem upamiętniający śmierć Mieczysława Karłowicza, znakomitego kompozytora, który w tym miejscu zginął pod lawiną śnieżną podczas samotnej wędrówki na nartach. Dalej ścieżką pokonujemy podejście przez próg skalny i docieramy nad Czarny Staw Gąsienicowy.

Jezioro należy do jednych z najpiękniejszych i jest trzecim co do wielkości w Tatrach Polskich. Wycieczkę kontynuujemy z lewej strony zbiornika i po pewnym czasie podchodzimy wysokim progiem skalnym. Po jego pokonaniu pokazuje się kolejny staw. To niewielkie jezioro nosi nazwę Zmarzłego Stawu, z powodu długotrwałego zalodzenia, nawet do późnego lata.

Z tego miejsca szlak wiedzie dalej po rumowiskach skalnych i zakosami docieramy do piarżystego żlebu, który opada spod przełęczy. Niegdyś tędy prowadził tzw. Starym Zawratem szlak, obecnie używany w zimie i przy oblodzeniach. Nasza trasa prowadzi Nowym Zawratem pośród skalnej scenerii północną ścianą Małego Koziego Wierchu.

Droga tędy poprowadzona ubezpieczona jest długimi łańcuchami, klamrami i wyciętymi w skale stopniami, przeznaczona dla doświadczonych turystów. Po niespełna godzinie w trakcie ekscytującej wspinaczki osiągamy upragniona przełęcz. Spostrzegawcze osoby przed wejściem mogą w ścianie skalnej zauważyć figurę Matki Boskiej. Z tego miejsca możemy zejść łatwym szlakiem do Doliny 5 stawów polskich lub kontynuować wycieczkę i dalej pochodzić jednokierunkowym szlakiem na Świnicę.

Wejście na Zawrat z Doliny Pięciu Stawów Polskich — łatwy szlak bez łańcuchów

Wejście od Doliny Pięciu Stawów Polskich to najdogodniejsza i nieprzedstawiająca większych trudności trasa na Zawrat. Wycieczkę można rozpocząć od schroniska w Dolinie 5 Stawów Polskich, skąd idziemy niebieskim szlakiem nieopodal Małego i Wielkiego Stawu.

Po przekroczeniu mostku nad wodą wypływającą z Wielkiego Stawu wśród kosodrzewiny dochodzimy do miejsca, gdzie w prawo odchodzi żółto znakowany szlak na Krzyżne. My dalej wybieramy szlak niebieski i ścieżką trawersujemy dolne zbocza opadające z Koziego Wierchu.

Po pewnym czasie w prawo odchodzi czarny szlak właśnie na ten szczyt, a my idziemy dalej dnem doliny. Przed nami widoczny następny ze stawów w dolinie tym razem Czarny Staw Polski. Po chwili kolejny tym razem żółty szlak prowadzący w lewo na Szpiglasową Przełęcz a trochę dalej w prawo przez Dolinkę Pustą na Kozią Przełęcz. Przed rozwidleniem widoczny pozostały fragment tablicy poświęconej Stanisławowowi Broniewskiemu, który zginął w 1917 roku na południowej ścianie pobliskiej Zamarłej Turni.

Od tego miejsca szlak zaczyna wznosić się i w dalszej części wiedzie pod urwiskami Kołowej Turni i dalej percią idziemy nad kotłem Dolinki pod Kołem. Następnie stokami Małego Koziego Wierchu docieramy na Zawrat. Aby nie powtarzać szlaku z przełęczy, możemy zejść do doliny Gąsienicowej. Po drodze ciekawy widok na ostatni w dolinie 5 Stawów Polskich — Zadni Staw, który jest jednym z najwyżej położonych polodowcowych jezior w polskiej części gór. Po niżej stawu Wole Oko często przykryty śniegiem niewielki zbiornik wodny.

Nocleg w schronisku pttk Murowaniec na Hali Gąsienicowej w lub w Dolinie 5 Stawów Polskich

Planując wycieczkę na przełęcz Zawrat aby robić to wcześnie rano. Ponieważ wyjście jest całodniowe warto mieć zapas czasu. Ciekawą opcja będzie zatrzymanie więc wcześniej w schroniskach. W schronisku Murowaniec na Hali Gąsienicowej jeżeli idziemy od strony Doliny Gąsienicowej lub schronisko w dolinie Pięciu Stawów Polskich. Miejsca w schroniskach należy rezerwować z co najmniej półrocznym wyprzedzeniem. Najlepszym miesiącem na taką wycieczkę będzie wrzesień

---

AUTOR