9 miejsc w Tatrach dla osób starszych, niepełnosprawnych i rodzin z dziećmi na wózkach

Turystyka górska z roku na rok robi się coraz bardziej popularna. W Tatrach frekwencja osób wchodzących na teren TPN bije rekordy. Do dyspozycji jest tu mnóstwo świetnie przygotowanych i oznaczonych szlaków. Co roku remontowane są te bardziej zniszczone, w dolinach naprawiane są mosty oraz wysypywana nowa nawierzchnia. Dzięki takim pracom również niepełnosprawne osoby i rodzice z małymi dziećmi mogą wybrać się na spacer w Tatry.

Czy w Tatrach znajdziemy odpowiednie szlaki dla osób starszych, niepełnosprawnych i rodzin z dziećmi w wózkach?

Odpowiedź brzmi tak — w Tatrach Polskich znajdziemy miejsca odpowiednie dla rodziców z dziećmi w wózkach, seniorów i niepełnosprawnych. Oczywiście dobór trasy musimy dostosować do swoich sił i planować tak, aby wrócić przed zmrokiem. Aktywny wypoczynek w Tatrach może być przyjemny, satysfakcjonujący i udany. Wystarczy dobrze przemyśleć takie wyjście i zabrać ze sobą niezbędne rzeczy.

Jeżeli zadajesz sobie pytania:

• Gdzie na terenie TPN można wybrać się z dzieckiem w wózku?
• Gdzie znaleźć łatwy do pokonania szlak dla seniora?
• Która z tatrzańskich dolin bez większych problemów pokona osoba niepełnosprawna?

To w poniższym artykule postaramy się na nie odpowiedzieć.

Uwaga-koniecznie przeczytaj!

Wybierając się na szlak w górach, nawet ten dolinny umożliwiający przejazd wózkiem należy wiedzieć, że nie wszystkie modele wózków będą nadawać się do takiej wycieczki. Tam, gdzie nie będzie asfaltu, musimy spodziewać się nierówności, wystających kamieni, rynienek odprowadzających wodę lub innych przeszkód gdzie przeniesienie wózka może okazać się niezbędne. Biorąc to pod uwagę, należy wiedzieć, że wózek powinien posiadać koła o dużej średnicy, amortyzację i mocną konstrukcję. Modele z małymi, kręcącymi kółkami wokół własnej osi będą złe, jak również te, które posiadają takie kółka z przodu a z tyłu większe.

Gdy nie posiadamy odpowiedniego wózka dziecięcego, zawsze można go wypożyczyć — na terenie Zakopanego jest kilka takich miejsc. Do pokonywania tatrzańskich szlaków z dziećmi świetnie sprawdzi się przyczepka rowerowa, która może pełnić funkcję klasycznego wózka. Posiada ona specjalne rączki do pchania, a dzieci siedzące w środku dodatkowo zabezpieczone mogą być pasami bezpieczeństwa.

Jeżeli chodzi o osoby z niepełnosprawnością jeżdżące na wózku, to w większości przypadków potrzebna będzie druga osoba, która pomoże pchać. Pamiętajmy, że nawet szlak poprowadzony dnem doliny może posiadać momenty, gdzie będą momenty pod górę.

Dla turystów niepełnosprawnych poruszających się na wózkach najodpowiedniejsze będą trasy z nawierzchnią asfaltową: do Morskiego Oka i Doliną Chochołowską do Hucisk. Idąc nad Morskie Oko pamiętajmy, że do pokonania jest aż 9 km w jedną stronę!

Podstawowe zasady podczas wycieczek w Tatry

Wybierając się na jakąkolwiek wycieczkę, należy być odpowiednio wyposażonym i pamiętać o najważniejszych zasadach bezpieczeństwa w górach, czyli:

Biorąc pod uwagę wszystkie wyżej wymienione kwestie, poniżej znajduje się lista szlaków i miejsc dostępnych praktycznie dla każdego. Dodatkowo wszystkie trasy są atrakcyjnie krajobrazowo a w wielu z nich pod koniec można  zatrzymać się w schronisku bądź bufecie kupić coś do jedzenia i picia.

Z poniższej listy asfalt jest tylko na drodze do Morskiego Oka i w Dolinie Chochołowskiej na odcinku od Siwej Polany do Hucisk. W pozostałych to utwardzana nawierzchnia często podsypywana małymi kamyczkami. Należy wiedzieć, że na szlaki tatrzańskie działają siły natury, więc nowo wyremontowany szlak po kilku latach będzie na pewno bardziej zniszczony, miał więcej dziur, wystających kamieni i będzie inaczej wyglądał niż zaraz po remoncie.

1. Rusinowa Polana od Wierch Porońca

Początek szlaku rozpoczyna się na parkingu na Wierch Porońcu. Aby dostać się tam z Zakopanego, musimy pokonać ok. 30 minut samochodem lub busem, można tam również dojechać od strony Bukowiny Tatrzańskiej. Jeżeli będziemy własnym samochodem, pamiętajmy, żeby być na miejscu wcześniej. Ponieważ parking jest nieduży, szybko potrafi być zapełniony.

Szlak prowadzący z Wierch Porońca na Rusinową Polanę jest koloru zielonego. Na samym początku jest trochę pod górę, dalej prowadzi głównie płaskim terenem. Po remontach przeprowadzonych kilka lat temu trasę można przejechać wózkiem. Nawierzchnia drogi jest ubita, w znacznej mierze prowadzi w lesie, co jest szczególnie korzystne podczas upalnych dni. W drugiej części wycieczki odsłaniają się wspaniałe widoki towarzyszące aż do samej polany. Po drodze znajdziemy ławy a przed samą Rusinową Polaną, można skorzystać z przenośnych toalet.

Sama Rusinowa Polana to rozległa polana stokowa słynąca ze wspaniałej panoramy, w której podziwiać możemy najwyższe szczyty Tatr Wysokich oraz Bielskich. Zobaczyć z tego miejsca można potężną sylwetkę masywu Gerlacha, czyli najwyższego szczytu całych Tatr i zarazem całego łuku Karpat, widać Rysy najwyższy szczyt Polski oraz Hawrań najwyższy z Tatr Bielskich.

Na samej polane znajdziemy szereg drewnianych ław ze stołami świetnie nadających się do odpoczynku i podziwiania górskich widoków. Dodatkową atrakcją jest prowadzony w okresie letnim tradycyjny wypas owiec. Pamiętajmy, żeby nie podchodzić za blisko pasących się owiec, ponieważ narażamy się na „interwencję” psa pasterskiego, który może naszą obecność odebrać jako zagrożenie dla stada. Rusinowa Polana słynie także z wyśmienitych oscypków, które można kupić w bacówce na skraju polany.

Czas przejścia: 2:10 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 180 m

Długość: 6,5 km w obydwie strony.

2. Morskie Oko — asfaltową drogą nad jezioro

W sezonie decydując się na wycieczkę do Morskiego Oka, pamiętajmy, że jadąc własnym autem, aby zaparkować na parkingu na Palenicy Białczańskiej, musimy wcześnie wykupić bilet w internecie. Ponieważ jest to najczęstszy cel turystyczny w Tatrach, należy spodziewać się tutaj tłumów. Jeżeli chcemy mieć jako taki spokój przynajmniej w jedną stronę, wyjście należy zaplanować i rozpocząć wcześnie rano.

Wycieczkę rozpoczynamy z Palenicy Białczańskiej, gdzie można dostać się lokalnym busem lub autem. Do schroniska nad Morskim Okiem i z powrotem do przejścia jest trasa o długości 18 km. Szlak w całości prowadzi asfaltową drogą, więc będzie odpowiednia dla osób z wózkami. Pamiętajmy, że droga nie jest płaska, na długości 9 km, trzeba pokonać 400 metrów przewyższenia. Co więcej, jeżeli wybieramy się z dziećmi, warto wiedzieć, że dla naszych pociech szlak będzie zwyczajnie nudny i monotonny.

Na trasie kursują fasiągi, czyli wozy ciągnięte przez dwa konie, pokonując dystans z Palenicy Białczańskiej do Włosienicy. Jest to dogodna opcja dla osób niepełnosprawnych, starszych lub rodziców z małymi dziećmi. Jeżeli skorzystam z tej opcji z Włosienicy nad Morskie Oko mamy do przejścia jeszcze ok. 2 km asfaltową drogą.

W trakcie wędrówki, po drodze będzie kilka miejsc, gdzie można zrobić przerwę na odpoczynek. Do dyspozycji są drewniane ławo-stoły, w trakcie wycieczki jest też kilka miejsc, gdzie rozstawione są przenośne toalety. Asfaltowa droga w znacznej mierze biegnie pośród lasu świerkowego, po drodze będziemy mijać:

• wodogrzmoty Mickiewicza, czyli seria wodospadów na Potoku Roztoka,
• leśniczówkę Wante,
• pawilon na Włosienicy gdzie coś zjeść na ciepło,
• małe Morskie Oko, czyli niewielki staw tatrzański,
• schronisko nad Morskim Okiem — drewniany zabytkowy budynek wybudowany w stylu zakopiańskim.
  

Po dotarciu nad Morskie Oko gdy trafimy na ładną pogodę, naszym oczom ukarze się zachwycający wysokogórski krajobraz. Widok znad jeziora nie bez przyczyny należy do jednego z najpiękniejszych w Tatrach. Podziwiać tutaj możemy wnoszące się 1000 m powyżej tafli Szczyty Mięguszowieckich Szczytów, charakterystycznego Mnicha oraz schowane nieco w głębi Rysy.

Czas przejścia: 4 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 400 m

Długość: 18 km w obydwie strony.

3. Droga pod Reglami

Spacerowa droga biegnąca z Zakopanego do Kir w Kościelisku jest świetną propozycją dla każdego. Jej długość wynosi 8 km to szlak pieszy i jest zarazem granicą między Tatrzańskim Parkiem Narodowym a Zakopanem. Warto również wiedzieć, że to także trasa udostępniona dla rowerzystów.

Nie dawno wyremontowany szlak z nową nawierzchnią jest świetną propozycją spacerową w najbliższym otoczeniu Zakopanego. Korzystanie z niego jest bezpłatne, wędrując tędy z jednej strony mamy wspaniały las reglowy a z drugiej rozległe polany.

Droga pod Reglami to także najstarsza droga Zakopanego, dawniej nazywana Żelazną. To po niej wożono do Kuźnic urobek z dawnego ośrodka hutniczo — górniczego mieszczącego się na Starych Kościeliskich. W trakcie wędrówki mamy możliwość podziwiać dorodne buki porastające regle. To również świetną propozycją na wycieczkę w upalne dni, ponieważ droga większości prowadzi w cieniu drzew.

Szlak można pokonywać etapami, a najbardziej popularny jest ten od skoczni narciarskiej Wielkiej Krokwi do wylotu Doliny Strążyskiej. Chcąc przejść całą trasę, będziemy mijać kolejno wejścia do dolin: Białego, Ku dziurze, Strążyskiej, Za Bramką, Małej Łąki, Staników Żleb i na końcu Kościeliskiej. Do wylotów wszystkich niemal dolinek reglowych i do prawie wszystkich ważniejszych miejsc można tą drogą dotrzeć na piechotę z Zakopanego. Po drodze istnieje możliwość skorzystania z toalet.

Atrakcje w trakcie wycieczki:

• skocznia narciarska Wielka Krokiew,
• wodospad Spadowiec,
• bacówki i możliwość skosztowania oscypków,
• na polanach można zobaczyć pasące się owce,
• ciekawy widok na Zakopane i Gubałówkę,
• drewniany dom góralski ostatniego zbójnika tatrzańskiego Wojtka Matei.

Uwaga!

Droga pod Reglami jest jednym ze szlaków, gdzie mogą jeździć rowerzyści. Na szczęście droga jest na tyle szeroka, że nie stanowi to problemu, ruch pieszy i rowerowy odbywa się tutaj bez problemów.

Czas przejścia: 4 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 100 m

Długość: 17 km w obydwie strony.

4. Dolina Strążyska do Polany Strążyskiej

Łatwo dostępna krótka dolina reglowa jest godną polecenia propozycją w tym zestawieniu. Wejście do doliny znajduje się w Zakopanem i jest niejako przedłużeniem ul. Strążyskiej. Dzięki temu można tutaj dojść spacerkiem z centrum miasta, podjechać autem, lub lokalnym busem. Szlak poprowadzony doliną jest szeroki, a utwardzona nawierzchnia ułatwia jej pokonywanie. W trakcie wędrówki tuż przed Polaną Strążyską są dwa podejścia jedno krótkie a następne dłuższe, ale nie stanowi to większej przeszkody. Szlak po remoncie dodatkowo został wyposażony w rynienki odpływowe zabezpieczone metalowymi kratkami.

Dodatkowym atutem Doliny Strążyskiej jest jej niezwykła przyroda i malowniczość. W trakcie wędrówki towarzyszy potok Strążyski, nad którym postawione są drewniane mosty.

Po dotarciu na Polane Strążyską można skorzystać z drewnianych ław i rozkoszować wspaniałym widokiem na północną ścianę Giewontu. Znajdujący się niedaleko wodospad Siklawica niestety nie na daje się na spacer z wózkiem. Prowadzi tam wąski szlak, kamienie są wyślizgane i przeważnie mokre.

Atrakcje na trasie wycieczki doliną Strążyska:

• malowniczy Strążyski potok,
• dolomitowe turnie skalne Kominy Strążyskie,
• duży głaz na polanie Strążyskiej ze względu na kształt nazywany Sfinksem,
• dwa zabytkowe szałasy pasterskie,
• bufet turystyczny tzw. Herbaciarnia,
• okazały widok na północne ściany Giewontu,
• ładnie zachowane fragmenty dolnoreglowego lasu.

Czas przejścia: 1:10 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 150 m

Długość: 4 km w obydwie strony.

5. Dolina Olczyska do Polany Olczyskiej

Propozycja dla osób szukających miejsca na krótkie wyjście. Atutem Doliny Olczyskiej jest łatwość dostępu z Zakopanego, darmowy parking nieopodal wejścia na szlak i zdecydowanie mniejszy ruch turystyczny. Dolina może nie posiada jakiś spektakularnych widoków, ale za to wynagradza odwiedzających ciszą i spokojem tu panującym. To opcja dla osób chcący zrobić niespieszny 2-godzinny spacer. Początek szlaku rozpoczyna się w Jaszczurówce, można tutaj dojść pieszo z centrum Zakopanego, podjechać komunikacją miejską lub własnym transportem.

Pierwszy etap spaceru Dolna Olczyską przebiega pośród lasów reglowych i prowadzi wzdłuż Olczyskiego Potoku. Druga część prowadzi pośród otwartych terenów, które niegdyś porastał las. Rosnące tu świerki w znacznej mierze powalił silny wiatr halny wiejący tu w 2013 roku. Pozostała część jest sukcesywnie wycinania, a na ich miejsce sadzone są przez pracowników TPN buki i jodły. Koniec spaceru to miejsce z drewnianymi ławami, nieopodal płynie Olczyski Potok, który nieco wyżej wypływa z Wywierzyska Olczyskiego. Po drodze można zobaczyć Kopieniec Wielki oraz Nosal, dwa szczyty reglowe, na które można wejść z Doliny Olczyskiej.

Zalety i atrakcje doliny:

• wartki Potok Olczyski,
• cisza i spokój panujący w dolinie
• wywierzysko Olczyskie

Czas przejścia: 1:30 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 140 m

Długość: 4 km w obydwie strony.

6. Dolina Kościeliska do schroniska Ornak

Spacer dolina to propozycja dla każdego, droga tutaj jest szeroka, a jej nawierzchnia nie powinna nastręczać trudności dla osób z wózkami. W sezonie spotkamy tu mnóstwo osób i nie ma się co dziwić jej popularności, miejsce to jest atrakcyjne i dostępne dla każdego turysty.

W dolinie do Pisanej Polany kursują bryczki góralskie, które mogą być dodatkową atrakcją wycieczki. Jest to również opcja dla osób starszy i mających problemy z poruszaniem.

Wycieczkę Doliną Kościeliską można podzielić na kilka etapów, po drodze mamy możliwość w ciekawszych miejscach odpocząć na drewnianych ławach. Planując pokonanie całej trasy do schroniska Ornak, warto wiedzieć, że powyżej Hali Pisanej szlak nieco się zwęża i trochę wznosi. Dodatkowo w sezonie letnim i weekendy w dolinie panuje duży ruch, więc jeżeli poszukujemy spokoju, to musimy wyruszyć wcześnie rano lub zaplanować wycieczkę w inne, mniej uczęszczane miejsce Tatr.

Atrakcje na szlaku:

• tradycyjna bacówka z pysznymi oscypkami,
• na polanach można zobaczyć pasące się owce,
• bramy skalne,
• rozległe polany ze wspaniałym otoczeniem górskim,
• drewniane schronisko Ornak,
• malowniczy Kościeliski Potok,
• kapliczka Zbójnicka — najstarszy tego typu obiekt w Tatrach.

Czas przejścia: 3:10 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 170 m

Długość: 13 km w obydwie strony.

7. Dolina Chochołowska do schroniska

Dolina Chochołowska jest jedną z bardziej popularnych i najdłuższych dolin Tatr Polskich. Jest to drugie miejsce w tym zestawieniu, gdzie na części szlaku jest asfalt. Warto podkreślić, że ciągnie się on tylko do Hucisk, dalej to już droga bita. Jeżeli zdecydujemy się pokonać wózkiem całą trasę, należy wiedzieć, że podejście przez Kopieńce może być uciążliwe. Wystające tam kamienie i dodatkowo podejście może być nie lada przeszkodą, może okazać się, że trzeba ten odcinek przenosić wózek. Podobne trudności czekają przed samym podejściem do schroniska na skraju Polany Chochołowskiej.

Gdy jednak uda nam się dotrzeć w okolice Polany Chochołowskiej nasze trudy zostaną wynagrodzone wspaniałymi widokami. Można tutaj podziwiać zabytkowe szałasy pasterskie oraz tradycyjny wypas owiec. W otoczeniu polany zobaczymy charakterystyczne iglice Mnichów Chochołowskich, potężny Wołowiec oraz Kominiarski Wierch.

Gdybyśmy trafili w to miejsce wczesną wiosną, będziemy mogli podziwiać fioletowe kobierce masowo tutaj kwitnących krokusów. Wybierając się do Chochołowskiej na krokusy, musimy liczyć się z tym, że na szlaku będzie zalegał śnieg lub jego zlodowaciałe pozostałości.

W Dolinie Chochołowskiej należy spodziewać się dodatkowo ruchu rowerowego, bryczek góralskich oraz kursującej na trasie Siwa Polana — Huciska ciufci.

Wycieczka do doliny jest godną polecenia i wcale nie trzeba przechodzić całego szlaku.

Atrakcje na trasie wycieczki:

• płynący wzdłuż szlaku Chochołowski Potok,
• wąwozy i ściany skalne,
• na wiosnę masowo kwitnące krokusy,
• bacówka z oscypkami,
• wywierzysko Chochołowskie,
• zabytkowe szałasy pasterskie,
• kaplica św. Jana Chrzciciela,
• tradycyjny wypas owiec,
• schronisko turystyczne na Polanie Chochołowskiej.

Czas przejścia: 3:40 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 250 m

Długość: 16 km w obydwie strony.

8. Kolejką na Kasprowy Wierch

To opcja dla tych, którzy chcą zobaczyć rozległą panoramę i tatrzańskie szczyty z góry. Dolna stacja kolejki na Kasprowy Wierch znajduje się w Kuźnicach. Można tutaj dojechać tylko lokalnymi busami lub dojść na piechotę — polecam tę drugą opcję. Na nieśpieszne dojście Aleją Przewodników Tatrzańskich od Ronda Jana Pawła II do Kuźnic należy poświęcić ok. 30 m. Po drodze ciekawy widok na Nosal oraz Kuźnicką Polanę gdzie prowadzony jest Kulturowy Wypas Owiec. Przejście warto sobie uatrakcyjnić, przechodząc przez odrestaurowany Park Kuźnicki. Można tutaj podziwiać zabytkowe budynki pamiętające hutniczy charakter Kuźnic sprzed ok. 200 lat.

Planując wyjazd kolejką, pamiętajmy, że do kas po bilety mogą tworzyć się kolejki, dotyczy to zwłaszcza sezonu letniego, weekendów i pogodnych dni. Bilety można również nabyć przez stronę internetową lub w biletomatach rozmieszczonych w różnych miejscach Zakopanego.

Wagonik kursujący na Kasprowy Wierch zabiera 60 osób, na Myślenickich Turniach należy przesiąść się do innego wagonika i stamtąd już bezpośrednio wyjeżdżamy na górę. Kupując bilet góra — dół mamy do dyspozycji 2 godziny na Kasprowym Wierchu. Z tarasu przy górnej stacji kolejki rozpościera się fantastyczny widok na otoczenie Doliny Gąsienicowej, możemy stąd zobaczyć Świnice, Kościelec a z tyłu Granaty i Żółtą Turnie, w dole widać schronisko Murowaniec.

9. Hala Gąsienicowa przez Suchą Wodę Gąsienicową

Warto podkreślić, że to najtrudniejszy szlak w całym zestawieniu i nie ma spacerowego charakteru jak np. ten w Dolinie Kościeliskiej. To trasa dla rodziców lubiących się zmęczyć pchając i czasami przenosząc wózek. Na niedawno wyremontowanej  drodze jest nowa nawierzchnia w postaci rozsypanego szutru, miejscami ubitego przez auta dojeżdżające do schroniska Murowaniec.

Uwaga:

Trasa nie nadaje się na każdy wózek, a dzieci powinny być już większe, bo pomimo tego, że niegdyś wystające na całej trasie kamienie zostały zasypane małymi kamyczkami, aby przejść całą drogę do schroniska Murowaniec i z powrotem trzeba się sporo namęczyć. Pomimo płaskich odcinków jest tu jednak sporo podejść, co może być wyczerpujące dla pchającego wózek. Również rozsypane w wielu miejscach kamyczki mogą dodatkowo utrudniać pchanie wózka. Do pokonania w jedną stronę jest 8 km szlaku i prawie 500 m przewyższenia.

Szlak nie nadaje się dla osób niepełnosprawnych na wózkach ! - a dla rodziców z dziećmi zalecany jest wózek z dużymi kołami, najlepiej sportowy. Wycieczkę można skrócić, dochodząc do Psiej Trawki.

Wejście na szlak znajduje się na Brzezinach, gdzie podjeżdżając własnym autem, można zaparkować na płatnym parkingu. Istnieje też możliwość dojechania lokalnym transportem, przejeżdżają tędy busy kursujące z Zakopanego do Palenicy Białczańskiej. Droga wiedzie w dużej mierze w lesie, widoki pojawiają się dopiero w drugiej połowie wędrówki. W schronisku Murowaniec można zjeść i napić się coś ciepłego oraz skorzystać z toalet.

Z Hali Gąsienicowej rozpoczyna się wiele szlaków prowadzących w wyższe partie Tatr.

Czas przejścia: 4 h tam i z powrotem

Przewyższenie: 470 m

Długość: 16 km w obydwie strony.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.