Popularne przełęcze w Tatrach Polskich

Będąc w Tatrach często zdobywając jakiś szczyt będziemy musieli przejść przez przełęcz. Może ona również stanowić cel sam w sobie.

Przełęcze w polskich Tatrach to niezwykłe miejsca, które turystów. Te naturalne „bramy” pomiędzy szczytami stanowią nie tylko przejście, ale także połączenie różnych miejsc - zwykle dwóch dolin bądź grzbietów

Znane przełęcze w Tatrach Polskich

1. Kondracka przełęcz 2. Przełęcz Zawrat 3. Przełęcz Krzyżne 4. Szpiglasowa Przełęcz 5. Czerwona Przełęcz 6. Mięguszowiecka Przełęcz Pod Chłopkiem 7. Sucha Przełęcz  8. Kozia Przełęcz 9. Przełęcz między Kopami 10. Przełęcz Karb 11. Świnicka Przełęcz 12. Przełęcz Liliowe 13. Nosalowa Przełęcz 14. Chuda Przełączka 15. Przełęcz pod Kopą Kondracką

1. Kondracka Przełęcz (1725 m)

Siodło leżące pomiędzy masywem Giewontu a Kondracką Kopą. Przełęcz znajduje się pomiędzy Doliną Małej Łąki a Kondratową Doliną. Z Kuźnic przez Przełęcz Kondracką prowadzi najpopularniejsza droga na Giewont, w sezonie można spotkać tu tłumy turystów.

Rozpościera się stąd ciekawy widok na Dolinę Kondratowa i Tatry Wysokie. Nieco wyżej znajduje się trawiasta Kondracka Przełęcz Wyżnia nazywana Herbacianą Przełęczą. Przed i po II wojnie światowej górale sprzedawali tu turystą m.in. herbatę.

2. Przełęcz Zawrat (2159 m)

Jest to wyniosła przełęcz ograniczona od zachodu Zawratową Turnią, a od wschodu Małym Kozim Wierchem. Miejsce łączy Dolinę Pięciu Stawów Polskich z Doliną Gąsienicową.

Wcięcie Zawratu stanowi początek właściwej Orlej Perci, od tego miejsca szlak jest jednokierunkowy aż do Koziego Wierchu. Wyjście szlakiem od Doliny Gąsienicowej ubezpieczone jest klamrami i łańcuchami, podejście z tej strony wymaga pewnej wprawy w chodzeniu po skałach oraz dużej ostrożności. W stronę Doliny Pięciu Stawów Polskich sprowadza wygodna ścieżka, zbudowana w 1934 roku.

Zawrat jest najsłynniejszą polską przełęczą wysokogórską, turyści chodzą tędy od przeszło stu lat a górale jeszcze dawniej. Pierwsze zimowe przejście należy do Jana Grzegorzewskiego z towarzyszami i przewodnikami pod opieką Bartusia Obrochty. Nazwa Zawrat i podobne jej „zawracik” występuje w różnych miejscach na obszarze całych Tatr, może oznaczać zarówno stromą przełęcz, jak i skalisty grzbiet.

3. Przełęcz Krzyżne (2112 m)

Wysoko położona przełęcz leżąca w miejscu zetknięcia się trzech grzbietów górskich, grupy Buczynowych Turni, Wołoszyna oraz Koszystej. Jest jedną z ciekawszych przełęczy tatrzańskich, słynącej jako punkt panoramiczny, jeden z najwspanialszych w Tatrach. Można zobaczyć stąd cztery z Pięciu Stawów Polskich.

Przez Krzyżne biegnie szlak prowadzący przez Dolinę Pańszczycy do Doliny Pięciu Stawów Polskich. Wycieczka na Krzyżne, choć długa i mecząca, należy do godnych polecenia. Nazwa Krzyżne pochodzi od jego położenia na skrzyżowaniu trzech grzbietów górskich. Na Krzyżnem kończy się słynna Orla Perć.

4. Szpiglasowa Przełęcz (2110 m)

Szeroka przełęcz pomiędzy Szpiglasowym Wierchem a szczytem Miedzianego, dawniej nazywana Miedziana Przełęcz lub Przełęcz w Miedzianem. Na przełęcz prowadzi popularny i łatwy szlak znad Morskiego Oka zwany ceprostradą. Można tu również dotrzeć od Doliny Pięciu Stawów Polskich. Od tej strony szlak jest zdecydowanie bardziej wymagający, w końcowej części ubezpieczony łańcuchami.

Nazwa szpiglas związana jest z pracami górniczymi prowadzonymi niegdyś w tej okolicy. Wywodzi się od antymonitu wydobywanego w tym rejonie w drugiej połowie XVIII wieku. Szpigalasowa Przełęcz uchodzi za jedno z najlepszych miejsc widokowych w Tatrach. Na północ rozpościera się wspaniały widok na Dolinę Pięciu Stawów wraz z otaczającymi ją szczytami, na południe majestatycznie wznoszą się szczyty Tatr Wysokich.

5. Czerwona Przełęcz (1301 m)

Szerokie, w znacznej części zalesione siodło w reglu górnym pomiędzy Suchym Wierchem a Sarnią Skała. Przez przełęcz biegnie Ścieżka nad Reglami z Doliny Białego do Strążyskiej Doliny.

Nazwa Czerwonej Przełęczy wywodzi się od czerwonego koloru gleby znajdującej się w tym miejscu. Czerwony kolor jest spowodowany występowaniem związków żelaza. Dawniej miejsce nazywane przez górali Wolarzyskiem.

Przełęcz nie stanowi celu samego w sobie, jest miejscem odpoczynku przy wyjściu i zejściu z bliskiego szczytu Sarniej Skały lub w czasie wędrówki Ścieżką nad Reglami.

6. Mięguszowiecka Przełęcz Pod Chłopkiem 2307 m n.p.m.

Mięguszowiecka Przełęcz Pod Chłopkiem to jedna z najbardziej malowniczych i wymagających przełęczy w polskich Tatrach. Nazwa Przełęczy wywodzi się od charakterystycznej skały o nazwie „Chłopek”, znajdującej się nieopodal. Wyróżnia się ona spośród otoczenia swoją wysokością wynoszącą piętnaście metrów.

Przełęcz ta jest popularnym celem wycieczek turystycznych. Charakteryzuje się stromymi zboczami i skalistym terenem, co czyni ją wymagającym miejscem do pokonania. Zielony szlak prowadzący w to miejsce rozpoczyna się przy Czarnym Stawie pod Rysami i jest jednym z najtrudniejszych. Jednak nagroda za trudy wspinaczki to zapierające dech w piersiach widoki na otaczające szczyty oraz na doliny po obu stronach przełęczy.

Podczas wędrówki przez tę przełęcz warto mieć na uwadze zmienność warunków pogodowych oraz trudności terenowe. Szlak prowadzący przez Mięguszowiecką Przełęcz Pod Chłopkiem wymaga odpowiedniego przygotowania i doświadczenia w górach.

7. Sucha Przełęcz Stawiańska 1950 m n.p.m

Widok na Suchą Przełęcz Stawiańską

Sucha Przełęcz, położona między Kasprowym Wierchem a Beskidem, to jedno z istotnych przejść w polskich Tatrach. Z obu stron grani dociera do przełęczy żółty szlak. Jest jednym z punktów na popularnym szlaku turystycznym prowadzącym z Doliny Gąsienicowej na Kasprowy Wierch lub na Świnicę. Miejsce często odwiedzane przez turystów wyjeżdżających kolejką linową na Kasprowy Wierch. Jej nazwa wywodzi się od Suchej Doliny Stawiańskiej.

8. Kozia Przełęcz 2137 m n.p.m.

Orla Perć - Kozia Przełęcz

Ta wąska głęboko wcięta skalista przełęcz jest jednym z istotnych punktów na trasie Orlej Perci, jednego z najbardziej wymagających i malowniczych szlaków w polskich Tatrach. Kozia Przełęcz znajduje się pomiędzy Zamarłą Turnia a Kozimi Czubami.

Żółty szlak prowadzi przez Kozią przełęcz z Koziej dolinki w Dolnie Gąsienicowej do dolinki Pustej w dolinie 5 Stawów Polskich. To również jeden ze szlaków zejściowych z Orlej Perci, w razie niepogody lub innych awaryjnych sytuacji.

Przejście przez Kozią Przełęcz to wyzwanie dla doświadczonych turystów górskich. Teren wokół przełęczy jest skalisty i stromy, wymagając odpowiedniego doświadczenia w wysokogórskim terenie.

9. Przełęcz między Kopami 1499 m n.p.m.

Ta znana przełęcz dawniej nazywana Karczmiskiem, znajduje się na trasie z Kuźnic na Halę Gąsienicową. Szerokie trawiaste obniżenie wapiennego grzbietu między Mała Kopą Królowej a Wielką Kopa Królowej. Można tutaj dotrzeć z Kuźnic niebieskim szlakiem przez Boczań i Skupniów Upłaz lub szlakiem znakowanym na żółto przez Dolinę Jaworzynkę. Na przełęczy znajdują się drewniane ławy, gdzie można usiąść i podziwiać ciekawy widok na pogórze Gubałowskie i niżej Zakopane.

10. Karb 1853 m n.p.m. w Tatrach Wysokich

Przełęcz Karb to istotny punkt w polskich Tatrach leży pomiędzy Małym Kościelcem a Kościelcem. Dzięki łatwej dostępności prowadzą tutaj znakowane szlaki z obu stron Gąsienicowej Doliny, łatwiejszy od Zielonego Stawu i bardziej kruchy i stromy Czarnego Stawu Gąsienicowego. Z Karbu możemy podziwiać jeziora górskie leżące poniżej.

11. Świnicka Przełęcz 2051 m n.p.m.

Głęboka, asymetryczna w kształcie skalisto-trawiasta przełęcz w głównej grani Tatr. Znajduje się pomiędzy Skrajną Przełęczą a Świnicą. Z Doliny Zielonej Gąsienicowej wyprowadzana nią czarno znakowany szlak.

Przełęcz Świnicka jest często odwiedzana przez turystów, którzy wędrują szlakami tatrzańskimi. Jest to także popularny punkt wypadowy na Świnicę, jeden z najbardziej charakterystycznych szczytów w Tatrach.

12. Przełecz Liliowe 1952 m n.p.m.

Szeroka, trawiasta przełęcz w głównej grani oddzielająca Tatry Zachodnie od Tatr Wysokich, znajdująca się pomiędzy Beskidem a Skrajną Turnią oraz między Gąsienicową Doliną a Cichą Doliną. Przez przełęcz biegnie czerwono znakowany szlak graniowy, wyprowadza tu również szlak biegnący z Doliny Zielonej Gąsienicowej.

Nazwa Liliowe pochodzi od góralskiej nazwy leluja lub lelijka oznaczającej kwiat lilię złotogłów. Słowo liliowe pojawia się także w innych rejonach Tatr.

13. Nosalowa Przełęcz 1103 m n.p.m.

Jest to popularny punkt na szlakach turystycznych w rejonie Zakopanego. Lesista, szeroka przełęcz leży między Nosalem a Nieborakiem. Łączy się tutaj zielony szlak z Kuźnic na wierzchołek Nosala, ze szlakiem żółtym do Doliny Olczyskiej. Przez Nosalową Przełęcz przechodzi nartostrada z Hali Gąsienicowej do Kuźnic.

Nazwa „Nosalowa Przełęcz” pochodzi od pobliskiego szczytu Nosala, który wznosi się nad okolicą i stanowi charakterystyczny element krajobrazu tatrzańskiego

14. Chuda Przełączka 1850 m n.p.m.

Chuda Przełączka to jeden z charakterystycznych punktów w polskich Tatrach. Wąskie, częściowo skaliste siodełko leżące pomiędzy Twardą Kopą a Chudą Turnią. Biegnie tędy popularny szlak z Doliny Kościeliskiej na Czerwone Wierchy. Dołącza tu również ścieżka znakowana na zielono ze schroniska na Hali Ornak przez Dolinę Tomanową. Jest to miejsce o wyjątkowym charakterze krajobrazowym i turystycznym.

15. Przełęcz pod Kopą Kondracką 1863 m n.p.m.

Na Przełęczy pod Kopą Kondracką

Szerokie i stosunkowo płytkie trawiaste siodło w głównej grani Tatr. Z doliny Kondratowej prowadzi tutaj zielony szlak. Niegdyś było stąd także znakowane zejście do doliny Cichej. Przez przełęcz prowadzi czerwony szlak graniowy, którym można wejść na Kopę Kondracką lub w druga stronę dotrzeć grania nad Bystrą na Kasprowy Wierch. Podczas II wojny światowej przez przełęcz wiódł często używany szlak przez kurierów tatrzańskich.

Warto wspomnieć, że każda z tych przełęczy ma swój unikalny charakter i oferuje niezapomniane wrażenia zarówno podczas wędrówki, jak i podczas wspinaczki górskiej. Jednak zawsze należy pamiętać o bezpieczeństwie i stosować się do zaleceń dotyczących turystyki górskiej.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.