Praktyczne porady jak nie marznąć w dłonie i stopy zimą w górach

Zima w górach oferuje różne sposoby aktywnie spędzenia czasu. W Tatrach jest wiele możliwości od prostych przejść dolinnych po zdobywanie szczytów i przełęczy. Wycieczki można odbyć na nartach skiturowych lub pieszo.

Wyprawy będą wspaniałym przeżyciem, ale aby tak było, na wycieczkach zimowych powinnyśmy zadbać o to, by było nam ciepło. Ważne jest, abyśmy nie marznęli w żadną część ciała. Niektórzy akceptują zimne ręce i nogi jako cenę przebywania w mroźne zimowe dni w górach. Jeśli cierpisz na wycieczkach z powodu zimnych kończyn, to oznacza, że coś robisz źle.

Powszechnym błędem jest myślenie, że grubsze rękawiczki i skarpetki zapewnią cieplejsze kończyny. Jednak niekoniecznie jest to prawdą. W rzeczywistości grubsze skarpetki mogą sprawić, że twoje stopy będą zimniejsze. Aby nie marznąć w ręce i stopy zimą w górach, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami.

Utrzymuj ciepło dłoni

Może jest to oczywiste, ale Twoim priorytetem jest utrzymanie ciepła. Rozgrzanie zmarzniętych palców wymaga dużo wysiłku, więc powinieneś robić wszytko, aby nie doprowadzić do wyziębienia tej części rąk.

Aby zachować ciepło, załóż parę wysokiej jakości rękawiczek lub mitenek (pamiętaj, że rękawiczki prawie zawsze będą cieplejszą opcją). Warto zastanowić się nad założeniem kilku rękawiczek, zaczynając od najcieńszej i kończąc na łapawicach, w trakcie wycieczki może je zakładać lub ściągać w zależności od okoliczności.

Zadbaj o tułów i nogi

Jeśli temperatura twojego tułowia jest zbyt niska, twoje ciało wykorzystuje kilka różnych procesów, aby powstrzymać dalsze wychłodzenie. Jeden z nich powoduje, że organizm ogranicza przepływ krwi do kończyn. W takim przypadku cieplejsze rękawiczki niewiele pomogą, natomiast kolejna warstwa na ciele tak.

Kiedy twoje palce są zimne, naturalne jest skupienie się na tym, co nosisz na dłoniach. Ważne byś nie zaniedbywał reszty ciała, zwłaszcza tułowia. Noś ciepłe warstwy i dostosuj ubranie w zależności od poziomu aktywności i zmian pogody.

Gdy tułów będzie dobrze ogrzany, twój organizm będzie w stanie wpompować dużo ciepła do najdalszych części twoich kończyn, takich jak palce u rąk i nóg. Pamiętaj, że najpierw nasz organizm ogrzewa najważniejsze organy naszego ciała, a potem pozostałe.

Zastanów się także, co masz ubrane na nogach. Uda to duże mięśnie, w których jest dużo krwi. Twoje stopy mogą być zimne z powodu braku wystarczająco ciepłych warstw założonych na nogach. Oprócz kalesonów termicznych powinieneś mieć również dobre spodnie najlepiej softshelowe. Dodatkowo możesz w górach ubrać parę wodoodpornych spodni, które zapewnią Ci ciepło, zmniejszając chłód wiatru.

Pozostań suchy

Pot jest wrogiem, szczególnie dla stóp, które mogą się pocić podczas szybkich podejść. Warto założyć bardzo cienkie skarpety pod grubszą parą. Cienka skarpetka odprowadza pot ze skóry, co oznacza, że kiedy zmniejszymy poziom wysiłku, stopy będą suche i dzięki temu pozostaną ciepłe.

Mokre rękawiczki to zimne dłonie, więc musisz zadbać, aby były suche. Dobra para wodoodpornych rękawiczek zapobiegnie przedostawaniu się wilgoci z zewnątrz, ale musisz też uważać na przegrzanie i pocenie się (spocone dłonie i rękawiczki szybko stygną, gdy przestaniesz się poruszać). Rozwiązaniem jest wybór rękawiczek w zależności od aktywności (tj. nie zakładaj rękawic alpinistycznych podczas intensywnych aktywności, takich jak bieganie lub narciarstwo biegowe).

System warstw składający się z lekkich lub średnich rękawic wewnętrznych noszonych pod ciepłą, wodoodporną powłoką daje wiele możliwości. Możesz nosić tylko rękawiczki wewnętrzne, gdy jest ci gorąco, i zakładać grubsze i bardziej pancerne na wierzch, gdy się ochłodzisz. Rękawiczki wewnętrzne zapewniają również zręczność, gdy tego potrzebujesz, bez odsłaniania gołej skóry.

Zimą rękawice są narażone na przemakanie w ciągu dnia. Rozwiązaniem na posiadanie suchych rękawiczek jest posiadanie kilka par na zmianę. Możesz mieć np. parę z lekkiej skóry, parę polarowych power-stretch lub windstopper, oraz dwie grubsze pary. Podczas dużego wysiłku używaj cieńszej pary i spodziewaj się, że będziesz musiał je zmienić. Nie noszone rękawiczki trzymaj suche w plecaku.

Powstrzymaj wiatr

Zimne powiewy wiatru mogą wywołać ciarki na ciele i zmrozić palce. Wodoodporne rękawiczki chronią przed wiatrem, ale jeśli nosisz polarowe, poszukaj takich, które będą wiatroszczelne.

Unikaj ciasnych ubrań

Ograniczenie przepływu krwi jest niedobre. Zbyt małe rękawiczki, za ciasne buty, paski raków za bardzo dociągnięte na miękkich butach, zbyt ciasne sznurowadła, pętle od kijków, mogą powodować ograniczony przepływ krwi, co będzie prowadzić do zimnych dłoni i stóp.

Mankiety bluzy lub zbyt ciasne rękawiczki mogą powodować słabe krążenie i powodować naprawdę zimne dłonie. Rozważ wszystkie te czynnik i upewnij się, że ubranie i sprzęt są odpowiednio dopasowane.

Ruszaj się

Pozostawianie rąk nieruchomych przez zbyt długi czas w niskich temperaturach nigdy nie jest dobrym pomysłem. Pamiętaj o tym i od czasu do czasu poruszaj palcami. Jeśli dłonie stają się nieprzyjemnie zimne, rozgrzej je prostymi ruchami, aby zwiększyć przepływ krwi do palców, np. zataczając kręgi. Zachowaj szczególną czujność podczas poruszania palcami i dłońmi, jeśli używasz kijków trekkingowych lub narciarskich. Trzymając kijki, ręce tkwią w jednej pozycji i są uniesione, co utrudnia dotarcie do nich krwi.

Dodatkowe ogrzewanie

Ogrzewacze do rąk to niezły sposób na ogrzanie, zwłaszcza jeśli masz skłonność do zimnych palców i/lub masz słabe krążenie. Istnieją również inne opcje, takie jak rękawiczki z wbudowanymi elementami grzewczymi. Pamiętaj, że wybór pomiędzy rękawiczkami z jednym palcem a pięciopalczastymi też ma znaczenie.

Jeśli naprawdę cierpisz z zimnymi rękami, spróbuj użyć rękawic z jednym palcem. Świetnie nadają się również jako dodatkowe rękawiczki, ponieważ duża para będzie pasować na dłoń większości ludzi, więc można ją pożyczyć każdemu. W jednopalczastych rękawiczkach palce będąc obok siebie, naturalnie się ogrzewają. Dobrze sprawdzą się łapawice z wypełnieniem z naturalnego puchu.

Zakryj miejsca, gdzie może uciekać ciepło

Gdy ciepła krew dopływa do kończyn, coraz bardziej zbliża się do powierzchni skóry i zaczyna się ochładzać. Dzieje się tak szczególnie w okolicach kostek i nadgarstków, gdzie tętnice znajdują się bardzo blisko skóry. Jeśli te obszary są wystawione na działanie żywiołów lub nie są dobrze izolowane, krew nie będzie w stanie ogrzać kończyn wystarczająco.

Możesz zrobić kilka rzeczy, aby sprawdzić, że nie masz niepotrzebnych strat ciepła. W przypadku dłoni upewnij się, że nadgarstki nie są odsłonięte. Przydatne będą rękawiczki z długimi mankietami. Sprawdza się w połączeniu z kurtkami i warstwami wierzchnimi.

Dobrze by mały wystarczająco duże mankiety, aby można było pod nie włożyć gruby mankiet rękawicy, a także mocne rzepy, aby końce rękawów kurtki mogły dobrze przylegać. Jeśli potrzebujesz zwiększyć izolację nadgarstków, możesz kupić specjalne ocieplacze na nadgarstki.

Na stopy zakładaj długie skarpety, które sięgają łydki (skarpety narciarskie o średniej grubości będą dobre). Możesz również założyć stuptuty, aby utrzymać ciepło łydki oraz zapobiec przedostawaniu się śniegu do górnej części buta.

Zapobiegaj przemoczeniu stóp

Często występujący w Tatrach zimny i wilgotny klimat powoduje, że łatwo jest przemoczyć buty. Gdy obuwie jest mokre w środku, stopy mogą szybko się ochłodzić. Dbaj o dobrą wodoodporność butów poprzez ich regularne impregnowanie. Przed rozpoczęciem każdej wycieczki upewnij się, że buty są suche.

Nie doprowadzaj do zbyt zimnych dłoni

Jeśli nasze dłonie są zbyt zimne, tracimy możliwość ich prawidłowego używania, odpinania pasków i otwierania plecaka, zakładania dodatkowej odzieży lub suchej pary rękawic. Nigdy nie dopuszczaj do tego momentu. Jeśli uważasz, że musisz rozgrzać zimne ręce, to poświęć na to trochę czasu.

Gdy dłonie robią się zimne próbuj je ogrzać

Jeśli czujesz, że palce robią się zimne, zatrzymaj się i poświęć trochę czasu na ich i rozgrzanie. Umieszczenie zimnych palców pod pachami to dobry sposób na szybkie ogrzanie. Są jednak lepsze sposoby na ponowne rozgrzanie dłoni, chodzi o to, aby krew do nich dopływała.

Można opuścić ręce po bokach, następnie unieść do góry, wyprostować, zginając nadgarstki, a następnie energicznie wymachując ramionami. Pomóc może również bieganie w miejscu. Dłonie mogą również szybciej marznąć podczas używania kijków, dzieje się tak, ponieważ ręce są nieco uniesione. Sposób, którego można użyć w tym przypadku, jest skrócenie kijów bardziej niż zwykle, aby ręce były odrobinę niżej.

Nigdy nie kładź rękawic na ziemi

Położenie rękawic na ziemi powoduje, że stają się one zimne i wilgotne, mogą także zostać zasypane śniegiem oraz porwane przez wiatr. Jeśli musisz zdjąć rękawiczki, schowaj je z przodu kurtki, tam pozostaną suche i będą ciepłe do czasu, gdy będzie ponownie je zakładać.

Jak nosić zegarek?

Masywne zegarki dedykowane do górskich wycieczek mogą być trudne do schowania pod rękawiczką i mankiem. Jeśli zegarek znajduje się pod ubraniem, jest prawie niemożliwy do zobaczenia. Natomiast gdy chcesz na niego spojrzeć, narażasz nadgarstki na zimno.

Zamiast nosić zegarek na nadgarstku, przypnij go paskiem do plecaka. Teraz bez problemu możesz zobaczyć godzinę, korzystać ze stopera i wysokościomierza. Dzięki takiemu zabiegowi nadgarstki, a tym samym dłonie, pozostają ciepłe.

Rób krótkie przerwy

Zima to nie czas na długie przerwy na jedzenie i odpoczynek. Zamiast tego, pauzy podczas wędrówki powinny być krótkie i regularne. Na wycieczkę nie zapomnij zabrać termosu z gorąca herbatą.

Jeśli wypróbowałeś wszystko i nadal nie jesteś w stanie ogrzać dłoni i stóp w górach, to czas zainwestować w cieplejsze rękawiczki i skarpetki. Możesz także wypróbować podgrzewacze do rąk.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo, oprowadza grupy oraz indywidualne osoby po górach. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze oraz fotografii krajobrazów górskich.