Podstawowy ekwipunek na zimową wycieczkę górską w Tatrach

Decydując się na zimowe wycieczki w Tatry, powinnyśmy wiedzieć, że zimą wędrówki zdecydowanie różnią się od tych w letnich warunkach.

Tatry zimą

Na tatrzańskich szlakach zalega śnieg, szlaki często są nieprzetarte a oznakowania przykryte białym puchem. Stała pokrywa śniegu w wyższych partiach, pojawia się już w październiku, a zalegać może do końca czerwca.

Wybierając się zimą w góry, niezbędne jest odpowiednie wyposażenie. W zależności od zaplanowanej trasy powinnyśmy posiadać specjalistyczny sprzęt zimowy oraz ubiór, o którym więcej tutaj.

Zimą nawet najłatwiejsze latem szlaki wysokogórskie są z reguły dostępne dla osób dobrze wyposażonych. Pamiętajmy jednak, że odpowiedni ekwipunek jest jednym z elementów udanej wycieczki i nic nie zastąpi myślenia oraz zdrowego rozsądku.

Specjalistycznym sprzętem należy umiejętnie się posługiwać. Poniżej krótka charakterystyka wyposażenia, które może się przydać na zimowych wyprawach górskich. Więcej o zachowaniu zima w górach można dowiedzieć się na specjalnym szkoleniu z turystyki zimowej.

PLECAK

Górskie wędrówki to noszenie plecaka, od jego zawartości może zależeć nasze życie.

Jest to podstawowy element wyprawy górskiej. Zimą na wycieczki zabieramy znacznie więcej rzeczy niż w lecie, niezbędny będzie plecak z większą pojemnością. Do celów turystycznych powinien wystarczyć średniej wielkości ok. 35-40 litrów. .

Plecak powinien być wygodny i mieć możliwość odpowiedniego dopasowania. Standardem jest system wentylacji, który zapobiega nadmiernemu przegrzewaniu pleców. Warto by plecak miał dobry dostęp do wnętrza, zdarzają się modele z zamkiem rozpinanym wzdłuż komory głównej albo od spodu. Dzięki temu można szybko dostać się do potrzebnej rzeczy.

Plecak na zimowe wycieczki

Powinien mieć odpowiednią ilość pasków-troków, ułatwiających przymocowanie np. czekana. Wybierając odpowiedni model, zwracamy uwagę na jego wagę, bo po zapakowaniu poszczególnych elementów ekwipunku może się okazać, że plecak przydałby się lżejszy. Na wyposażeniu warto posiadać pokrowiec przeciwdeszczowy, zdarzają się modele, w których jest on dodawany gratis. Świetnie spisują się w trakcie wycieczek i są niezwykle wygodne oraz wytrzymałe plecaki Deuter Guide.

Co powinno znaleźć się w plecaku?

Dokładna mapa, latarka a najlepiej czołówka i zapasowe baterie alkaliczne, inne na mrozie szybko tracą energię. Pamiętajmy, że w górach (i nie tylko) zmrok zimą zapada bardzo szybko. Zabieramy jedzenie według własnych upodobań, najlepiej wysokokaloryczne, czekoladę lub jakiś baton.

Zimą niezbędny jest dobry termos, który będzie długo utrzymywał ciepło herbaty. Potrzebna będzie apteczka turystyczna z najważniejszymi rzeczami oraz folia NRC (w razie potrzeby używamy srebrną stroną do ciała aby zatrzymać ciepło, złotą na zewnątrz).

Niezależnie od pory roku w plecaku powinny być zapasowe skarpetki, czapka i rękawiczki. Oczywiście zabieramy telefon z naładowana baterią, pamiętamy, że wszechobecne smartfony mogą mieć na mrozie krótką żywotność baterii, przyda się wtedy powerbank. Na zimowej wycieczce mogą się przydać chemiczne pakiety grzewcze.

Plecak powinien być odpowiednio spakowany, aby nie przeszkadzał podczas wycieczki.

RAKI

Kolejny element zimowej wycieczki, bez których lepiej nie zapuszczać się w wyższe partie gór. Zwiększają one bezpieczeństwo poruszania się po zimowych Tatrach. Dzięki odpowiednio wyprofilowanym kolcom można poruszać się po twardym lub zlodowaciałym śniegu.

Raki dzielimy na koszykowe, półautomaty i automaty, różnią się one między sobą systemem mocowania do butów. Najbardziej popularne i najczęściej stosowane są raki koszykowe. Nie potrzeba do nich specjalnego obuwia, wystarczą buty trekingowe z twardą podeszwą. Natomiast do raków półautomatów potrzebne są buty, które z tyłu będą posiadać specjalny panel. Automatyczne wymagają specjalistycznych butów wysokogórskich.

Przed wyruszeniem na wycieczkę raki trzeba dokładnie dopasować i nauczyć się je wkładać na buty. W górach, gdy marzną palce, może być za późno na eksperymentowanie i naukę. Raki zakładamy w łatwym terenie, później może niebyć takiej możliwości, ponieważ będzie za stromo, ślisko i zbyt niebezpiecznie.

Pamiętajmy — bezpieczne chodzenie na rakach to umiejętność, której należy się nauczyć.

RACZKI

Będą odpowiednie na większość oblodzonych szlaków w obrębie dolin. Dzięki niewielkim gabarytom i wadze godne polecenia na krótkie wycieczki. Łatwo zamontujemy je do większości butów trekingowych. Raczki nie sprawdzą się w wyższych partiach gór, zakładamy wtedy raki.

CZEKAN

Niezbędny element wyposażenia dla wybierających się zimą w wyższe partie gór. Czekan ułatwia podchodzenie i schodzenie w terenie o dużym nachyleniu, a przy poślizgnięciu pomaga wyhamować na stromym zboczu. Do turystycznych wyjść najodpowiedniejszy będzie czekan o tradycyjnym prostym metalowym stylisku.

Długość zależy od wzrostu i waha się w granicach od 50 do 75 cm. Koniec styliska jest zakończony ostrzem, umożliwiającym wbijanie w twardy śnieg. Na drugim końcu znajduje się głowica z zakrzywionym ostrzem i łopatką. Warto, aby czekan wyposażony był w pętlę nadgarstkową. Do zwykłej turystyki nie przydadzą się krótkie czekanomłotki stosowane przez taterników do wspinaczki w stromym lodzie. Podobnie jak w przypadku raków, czekanem trzeba umieć się posługiwać, nie wystarczy mieć go na wycieczce.

LAWINOWE ABC

Zimowe wycieczki górskie wiążą się z niebezpieczeństwem związanym z lawinami. Podczas wędrowania w okresie zagrożenia lawinowego niezbędne jest posiadanie na swoim wyposażeniu zestawu lawinowego ABC (detektor, sonda, łopatka).

• detektor
  

Nieodzowny element  zimowych wycieczek w wyższe partie gór. Na rynku jest dostępnych wiele urządzeń tego typu, różnią się one zasięgiem, dokładnością i funkcjonalnością. Godne polecenia są detektory firmy Mammut.

Pamiętajmy, że używany detektor powinien być jak najbliżej ciała, więc nie trzymamy go w plecaku ani nie zakładamy na kurtkę. Przed wycieczką należy sprawdzić, czy urządzenie prawidłowo działa, jak również czy baterie są odpowiednio mocne.

Do detektorów używamy baterie alkaliczne sprawdzonych firm. Bardzo ważne, aby pamiętać o włączeniu urządzenia na nadawanie w momencie, kiedy rozpoczynamy wycieczkę.

• łopata
  

To kluczowy element lawinowego ABC. W sklepach jest dostępnych wiele modeli, różniących się kształtem, wagą i materiałem, z jakiego są wykonane. Dobra łopata powinna być funkcjonalna i w razie lawiny umożliwić sprawne odkopywanie. Głównymi materiałami, z jakich wykonane są łopaty to plastik i metal, optymalne są te wykonane z aluminium. Przed zakupem właściwej łopaty śnieżnej dobrze wcześniej mieć ją w rękach.

• sonda
  

Razem z detektorem i łopatą sonda stanowi nieodłączną częścią tzw. ABC lawinowego. Po rozłożeniu występują o różnej długości od 2 do 4 metrów. Do typowej turystyki górskiej wystarczy sonda o długości 2-2,5 metra. Sonda lawinowa składa się z kilku mniejszych elementów w postaci metalowych rurek, które po połączeniu tworzą właściwą sondę. Na rynku mamy do wyboru sondy aluminiowe lub karbonowe.

Niezbędna jest umiejętność posługiwania się wyżej wymienionym zestawem lawinowym. Umiejętność taką możemy zdobyć na specjalistycznych kursach. Pamiętajmy, że od właściwego i szybkiego używania  lawinowego ABC może zależeć nasze lub kogoś życie.

KIJE TREKINGOWE

Wychodząc w niższe partie Tatr, warto wyposażyć się w kije trekingowe. Pomagają one w trakcie wędrówki, odciążają kręgosłup, zwiększają bezpieczeństwo i możliwość podparcia w trudnym terenie. Kije przeważnie składają się z trzech segmentów, dzięki czemu można je złożyć do niedużych rozmiarów.

Dobrze sprawdzają się kije z systemem blokowania. Standardowo kije trekingowe posiadają talerzyki na kopny śnieg. Typowe kije wykonane są z aluminium lub lżejsze z włókna węglowego, wszystkie posiadają wytrzymałe końcówki widiowe.

W trakcie śnieżnej zimy do pokonywania tras tatrzańskich niezmiernie pomocne są rakiety śnieżne oraz narty skiturowe.

Na zimowych wycieczkach górskich czasami mogą być niezbędne kask, uprząż, lina oraz inny sprzęt taternicki. Przed planowaną wycieczką należy sprawdzić stan sprzętu i ubioru.

Na wycieczki wychodzimy wcześnie rano, niejednokrotnie, gdy jest jeszcze ciemno. Zimowe dni są krótkie, trasę należy planować, tak by zdążyć, wrócić przed zmrokiem.

---

AUTOR