Jak odpowiednio dobrać buty ze względu na rodzaj wspinaczki?

Wybór odpowiedniego obuwia do wspinaczki nie jest taką prostą sprawą, gdyż rodzajów tej aktywności jest naprawdę sporo i każdy musi dobrać dla siebie buty wedle praktykowanej wspinaczki. Sprawdźmy więc jak to zrobić odpowiednio.      

Odpowiednie przygotowanie do wspinaczki jest podstawą jej należytego przeżycia, jednak aby dobrze się do niej przygotować, należy dobrać odpowiednie buty. Wybór odpowiedniego obuwia do wspinaczki nie jest taką prostą sprawą, gdyż rodzajów tej aktywności jest naprawdę sporo i każdy musi dobrać dla siebie buty wedle praktykowanej wspinaczki. Sprawdźmy więc jak to zrobić odpowiednio.

Czym charakteryzują się buty wspinaczkowe?

Zanim jednak przejdziemy do kluczowego zagadnienia, warto zastanowić się, co takiego odróżnia buty wspinaczkowe od innych. Otóż żadne inne buty sportowe nie są tak idealnie wyprofilowane i stworzone, by działać na skalnym terenie. Cechują się one przede wszystkim asymetrycznym kształtem i mocnym gumowym podbiciem zapewniającym niezawodną przyczepność i kontrolę nad ciałem. Jeśli myślimy o wspinaczce na poważnie, to nie możemy brać pod uwagę żadnego innego obuwia, zwłaszcza gdy zależy nam na jak największym komforcie.

Jakie są rodzaje wspinaczki?

Jej podział zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania, które współgra z wyborem odpowiedniego miejsca do praktykowania tej aktywności.

Dla najbardziej początkujących poleca się zazwyczaj ścianki wspinaczkowe. Takie miejsca pozwalają skutecznie nabywać umiejętności zarówno w stabilnym chwycie, jak i w analizowaniu następnych kroków.

Na bardziej rozwiniętych ściankach ćwiczą już średniozaawansowani. Zazwyczaj pokonują oni większe przeszkody i z biegiem czasu są w stanie ćwiczyć na ściankach terenowych i mniej wymagających skałach.

Do poziomu najbardziej zaawansowanego, czyli inaczej alpinistycznego lub extreme zalicza się wspinaczki w naprawdę wysokich i stromych górach.

Co brać pod uwagę przy wyborze butów wspinaczkowych?

Sprawdźmy więc jakie aspekty butów do wspinaczki należy wziąć pod uwagę, by dobrać je odpowiednio do praktykowanego poziomu.

Sposób wiązania

Największą rolę w wyborze odgrywa sposób wiązania tych butów. Dzieli on modele na 3 rodzaje.

Pierwszy z nich — buty wsuwane — jest sposobem na niezwykle szybką wymianę butów podczas wspinaczki. Częsta ich zmiana ma wpływ na komfort ruchów, dlatego ich wkładanie niezwykle usprawnia całą aktywność. Należy mieć jednak na względzie, że buty wsuwane są zazwyczaj bardziej elastyczne, a co za tym idzie, mogą się szybko zniekształcać i nie przylegać do stopy w należyty sposób.

Drugi sposób, czyli buty na rzepy jest  jednym z najczęściej wybieranych rodzajów tego typu obuwia. Ich zakładanie jest dłuższe niż w pierwszym przypadku, jednak nie na tyle, by powodować jakiekolwiek komplikacje. Rzepy są zazwyczaj niezwykle mocne, dlatego nie ma szans, by cokolwiek podczas wspinaczki się odpięło, jednak niektóre modele nie są na rzepach wyposażone w membranę. W deszczowych warunkach może to więc doprowadzić do przemoczenia butów.

Wiązane buty to sposób trzeci i choć sprawiają najwięcej problemów podczas zakładania, to są jednak najtrwalsze i najlepiej dopasowują się do stopy. Czasem długość wiązania może być kłopotliwa podczas zmiany, jednak ocena komfortu ich zakładania zależy już od indywidualnych preferencji.

Rodzaj asymetrii

• Buty symetryczne, czyli najprostsze zapewniające największy komfort, ale za to nie gwarantujące zbyt dobrej precyzji.
• Buty o średniej asymetrii (twarde i miękkie) będące najlepszym kompromisem w poszukiwaniu odpowiedniej przyczepności i poziomu tarcia.
• Buty ekstremalnie asymetryczne, wyprofilowane w tak nienaturalny sposób, że stanowią niesamowitą broń w walce z grawitacją na skałkach.

Rozmiar

Buty do wspinaczki muszą być idealnie dopasowane do stóp. Dlatego też najczęściej mierzy się je boso (tak jak powinno się je nosić) lub w cienkich pończochowych stopkach. Wybór odpowiedniego rozmiaru to czasem niezły kłopot, jednak złota zasada miłośników wspinaczek brzmi: lepiej, by rozmiar był za mały niż za duży. I coś w tym jest. But z czasem się rozszerzy, dlatego, nawet jeśli na początku będzie za mały, z czasem może faktycznie idealnie wpasować się w nasz rozmiar stóp.

Rodzaj gumy

Od tego czynnika zależy trwałość butów i poziom ich tarcia. Niestety nie można mieć wszystkiego na najlepszym poziomie i podczas wyboru trzeba zdecydować, czy stawiamy na:

• Gumę twardą — o podwyższonej odporności na ścieranie, ale znacznie mniejszym tarciu;
• Gumę miękką — o znacznie większym współczynniku tarcia, ale obniżonej trwałości.

Jakie buty dla kogo?

Odpowiedzmy więc na najważniejsze pytanie, jakie buty będą idealne dla każdego rodzaju wspinaczki.

Zaczynając od poziomu początkującego, który swoje treningi zaczyna na ściankach najlepiej postawić na buty:

• wsuwane lub na rzepy
• z małą lub znikomą asymetrią
• z twardą gumą
• standardowym rozmiarze stopy

Taki dobór pozwoli na skuteczne nabywanie umiejętności w komfortowych i na podstawowych warunkach.

Jeśli chodzi o poziom średniozaawansowany, czyli ten praktykowany przez większość miłośników wspinaczki, to wybrać buty:

• na rzepy bądź wiązane
• z gumą twardą bądź miękką w zależności od preferencji
• ze średnią asymetrią
• w standardowym lub minimalnie mniejszym rozmiarze

W tym wypadku wybór zależy raczej od preferencji sportowców niż ich umiejętności, dlatego kwestia wyboru pozostaje indywidualna.

I w końcu w przypadku poziomu ekstremalnie zaawansowanego najbardziej sprawdzą się buty:

• z miękką gumą
• z największą asymetrią
• wiązane
• o znacznie, czasem niekomfortowo mniejszym rozmiarze

Taki dobór obuwia jest naprawdę bardzo niekomfortowy jeśli nie  posiadamy odpowiednich umiejętności, natomiast doświadczeni alpiniści  potrafią docenić jego atuty.

Dobór odpowiednich butów ma znaczenie

Jak można zauważyć, dobór odpowiednich butów ma znaczenie, dlatego też ich zakup powinien być jak najbardziej przemyślany pod kątem rozważanych wyżej problemów. Wówczas będziemy mieć pewność, że trafimy na w 100% idealne buty do wspinaczki.