Buty w góry: kompleksowy przewodnik po obuwiu do turystyki górskiej

Dobre obuwie turystyczne w góry to jeden z najważniejszych elementów udanej wycieczki. Odpowiednie buty trekkingowe muszą być dostosowane do tego, jak i gdzie będziesz wędrować. Zanim jednak je zasznurujesz i wyruszysz w góry, musisz mieć pewność, że są idealnie dopasowane. Poniżej informacje, na co zwracać uwagę przed zakupem butów w góry.

Rodzaje butów turystycznych

Rodzaje: Obecnie na rynku jest dostępny wiele możliwości, od ultralekkich butów terenowych po masywne buty górskie.

Komponenty: Zrozumienie nieco więcej na temat cholewek, podeszwy, bieżnika i innych części buta może pomóc w odpowiednim wyborze.

Rozchodzenie: Nikt chyba nie będzie zadowolony z pary źle dopasowanych butów. Różnica między pęcherzami a komfortem polega na własciwym rozchodzeniu i dopasowania buta.

Niskie buty trekkingowe

Nisko wycięte modele z bardziej miękką podeszwą są doskonałe do codziennych wędrówek. Niektórzy turyści z ultralekkimi plecakami mogą nawet wybrać buty do biegania w terenie. Niskie i lekkie modele dają swobodą ruchu i pozwalają zachować szybkie tempo marszu. Docenią je również turyści podczas upalnych letnich dni, stopy mniej się grzeją w takim obuwiu.

Dla osób chcących mieć bardziej wytrzymale niskie buty, dobrym wyborem będą tzw. buty podejściowe. Charakteryzują się one twardą podeszwą oraz wzmocnieniem gumowym z przodu.

Wysokie buty trekkingowe

Obejmują modele o średniej i wysokiej cholewce, przeznaczone są na jednodniowe wędrówki lub krótkie wycieczki z lekkim plecakiem. Często mają średnio twardą podeszwę, łatwo się wyginają i wymagają krótkiego czasu na dopasowanie. Natomiast brakuje im trwałości, jakie dają solidne i masywne buty.

Tego typu obuwie przeznaczone jest dla osób niemających doświadczenia w turystyce górskiej, ponieważ zapewniają dodatkowe zabezpieczenie kostki i ścięgien. Dodatkowo cholewka chroni stopę przed błotem, wilgocią i śniegiem.

Wysokie buty trekkingowe dla turytów z ciężkimi plecakami

Dobrze sprawdzą się podczas wielodniowych wycieczek (np. od schroniska do schroniska), gdy na plecach sa ciężkie plecaki.

Większość takich butów ma wysoką cholewkę powyżej kostki zapewniającą doskonałą stabilizację. Są bardzo wytrzymałe, posiadają sztywniejszą podeszwą niż lżejsze obuwie. Będą dobre na wędrówki po szlakach i poza nimi. Ten rodzaj butów również dobrze sprawdzi się podczas zimowych wędrówek w górach.

Materiały wpływające na wagę buta, odprowadzanie wilgoci, trwałość i wodoodporność

Śródpodeszwa w butach trekkingowych

Dobra śródpodeszwa to taka, która zapewnia amortyzację, chroniąc nogi i kręgosłup przed wstrząsami.

Będzie nieoceniona w przypadku długich wycieczek po skalistym, nierównym terenie i stawiana stóp na ostrych kamieniach. Najpopularniejszymi materiałami podeszwy środkowej są EVA (octan etylenowo-winylowy) i poliuretan.

EVA jest nieco wygodniejsza, lżejsza i tańsza. W podeszwach środkowych stosuje się pianki EVA o różnej gęstości. Zapewnia to mocniejsze wsparcie w razie potrzeby (np. wokół przedniej części stopy).

Poliuretan jest ogólnie twardszy i trwalszy, więc zwykle można go spotkać w masywnych butach z wysoką cholewką i butach podejściowych.

Podeszwa zewnętrzna butów turystycznych

Mocna guma — jest używana w większości podeszwach butów turystycznych. Aby zwiększyć twardość dodatki, takie jak carbon, są czasami dodawane do najbardziej masywnych lub podejściowych butów.

Vibram — jest najczęściej stosowaną podeszwą w obuwiu górskim Charakteryzuje świetną przyczepnością do skalistego podłoża, połączoną z dopasowaniem buta do stopy, dobrą amortyzacją i stabilizacją.

Odpowiedni bieżnik — na podeszwie zapewnia przyczepność. Aby ją poprawić w bardziej masywnych butach występują grubsze klocki bieżnika. Szeroko rozstawione klocki oprócz dobrej przyczepności, ułatwiają usuwanie błota.

Rodzaje butów ze względu na płeć

Coraz częściej renomowane firmy produkują damskie i męskie buty trekkingowe. Różnią się one rozmiarem, szerokością oraz kolorem. Na zakup takich butów warto przeznaczyć większą kwotę i kupić model renomowanego producenta. Z firm specjalizujących się w produkcji obuwia górskiego warte polecenia są: Scarpa, La Sportiva, Hanwag, Zamberland, Meindl, Asolo.

Jak dopasować buty trekingowe

Buty trekkingowe powinny być dobrze dopasowane — nie powinny być za ciasne i zachować miejsce do poruszanie palcami. Podczas mierzenia miej założone skarpety, które planujesz nosić w podczas wycieczek.

Poznaj swój rozmiar — najlepiej mierząc długość i szerokość stopy. Może zmierzyć, wyciągając wkładki z butów i stając na nich; powinieneś mieć przestrzeń na szerokość kciuka między najdłuższym palcem a końcem wkładki.

Przymierz buty pod koniec dnia — Twoje stopy podczas codziennych czynności zwykle nieco puchną i wtedy będą największe. Pomoże to uniknąć kupowania zbyt małych butów.

Noś odpowiednie skarpetki — dzięki temu możesz szybciej ocenić dopasowanie i styl nowego obuwia. Upewnij się, że grubość skarpetek odpowiada aktywności, jaką zamierzasz wykonywać. Na szlak załóż skarpetki syntetyczne lub z wełny merino. Zapomnij o bawełnianych, wolno schną i częściej powodują pęcherze.

Spędź trochę czasu w butach — przejdź się po sklepie a później po mieszkaniu. Chodź po schodach. Znajdź pochyloną powierzchnię i przejdź po niej.

Przymierzając buty zwróć na to uwagę

• Nie powinieneś czuć dziwnych wybrzuszeń lub szwów, palców uderzających w koniec buta, gdy jest on na pochyłości w dół. Jeśli buty są mocno zasznurowane i nadal czujesz przestrzeń nad czubkiem stopy, oznacza to, że objętość buta jest niewłaściwa.
  

• Robiąc zakupy online, weź pod uwagę markę, którą nosiłeś wcześniej. Większość firm obuwniczych ma tendencję z biegiem czasu do używania spójnego modelu. Dlatego nie powinno być problemu z dopasowaniem.
  

• Nawet w najlepszych butach musisz czuć się komfotowo. Jeśli poświęcisz trochę czasu na dopasowanie odpowiedniego modelu, razem przeżyjecie wiele komfortowych kilometrów na szlaku.
  

• Różne buty wymagają różnych czasów, aby sie ułożyły do nogi. Lekkie buty mogą być idealnie zaraz po wyjęciu z pudełka, podczas gdy solidne skórzane modele mogą wymagać tygodni, aby czuć się w nich komfortowo. Skóra potrzebuje czasu, aby zmięknąć i dostosować się do stóp.
  

Kompatybilność z rakami

Jeśli planujesz uprawiać zimową turystykę górską, dla Twojego bezpieczeństwa jest niezbędne posiadanie odpowiednich butów i pasujących do nich raków.

Kupując buty tekingowe zawęź wyszukiwanie według kompatybilności z rakami. Obuwie pod raki powinno mieć odpowiednio sztywną podeszwę a do raków półautomatycznych specjalny wyprofilowany rant z tyłu buta.

Do wspinaczki lodowej nalepsze będą twarde buty z możliwością podpiecia raków automatycznych

Przed wyruszeniem na szlak, wykonaj te kroki:

• Nowe buty noś w domu. Załóż skarpetki i wkładki, które będziesz nosić na szlaku. Zasznuruj buty mocno, ale nie za ciasno. Upewnij się, że języki są proste. Twoje nowe buty będą początkowo trochę sztywne, co jest normalne.
  
• Przejdź się po schodach w bloku i spaceruj po mieście. Upewnij się, że z butami jest wszytko ok.
  
• Przeczytaj i postępuj zgodnie z instrukcją producenta. Dowiesz się o właściwej pielęgnacji i użytkowaniu.
  

Słuchaj swoich stóp

• Jeśli masz poważny problem z dopasowaniem, możesz potrzebować innej pary butów. Skonsultuj się z lokalnym sprzedawcą w sklepie obuwniczym.
  
• Pamiętaj, że jakakolwiek niedogodność na szlaku może okazać się wielkim problemem i uniemożliwić dalszą wędrówkę.
  
• Gdy jesteś na szlaku, zawsze miej ze sobą plastry żelowe nazywane „druga skórą” np. Compeed.
  

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo, oprowadza grupy oraz indywidualne osoby po górach. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze oraz fotografii krajobrazów górskich.