5 praktycznych wskazówek dla początkujących skiturowców: Najlepsze porady dla nowicjuszy

Aktywność pośród zaśnieżonych szczytów bez czekania w kolejce, dzikość i majestat gór. To wszytko przyciąga wielu ludzi pragnących spróbować narciarstwa skiturowego.

Dla części osób poruszanie się na skiturach oznacza wędrówkę po dzikich zaśnieżonych obszarach górskich oraz zdobywanie szczytów zimą. Dla innych jest to zjazd z góry poza granicami ośrodka narciarskiego. Niezależnie jaki jest Twój cel, zanim rozpoczniesz swoją przygodę, musisz upewnić się, że jesteś odpowiednio wyposażony i przeszkolony do tego.

Oto jak zacząć swoją przygodę z narciarstwem skiturowym:

Zdobądź wiedzę na temat lawin i chodzenia na skiturach: zacznij od podstawowych kursów skiturowych i lawinowych, a następnie rozważ udział w tych bardziej zaawansowanych.

Oceń swoje umiejętności jazdy na nartach i poziom sprawności: jeśli to konieczne, popracuj nad swoimi umiejętnościami narciarskimi i kondycją.

Zaopatrz się w odpowiedni sprzęt na skitury: przygotuj narty skiturowe, wiązania i buty (na pierwszy raz można je wypożyczyć). Wybierając się w teren zagrożony lawinami, każdy musi mieć przy sobie detektor lawinowy, łopatę i sondę.

Zaplanuj swoją pierwszą wyprawę: aby zaplanować swoją pierwszą wycieczkę, sprawdź komunikat lawinowy i korzystaj z przewodników, stron internetowych oraz map.

Krok 1: Zdobądź wiedzę na temat lawin

Na skiturach poruszasz się i zjeżdżasz poza granicami ośrodka narciarskiego, często w terenie zagrożonym lawinami. Zanim wyruszysz na skitury, koniecznie zapoznaj się podstawami dotyczącymi lawin oraz przejdź odpowiednie szkolenie.

Lawiny stanowią bardzo realne zagrożenie dla wszystkich skiturowców. Koniecznie zapisz się na szkolenie z zakresu bezpieczeństwa lawinowego prowadzone przez wykwalifikowanego specjalistę.

Na takim kursie dowiesz się, gdzie i dlaczego lawiny występują oraz wiedzę do zarządzania ryzykiem na zimowych wycieczkach. Kurs ratownictwa lawinowego uczy podstaw ratowania towarzyszy, w tym, jak używać nadajnika-odbiornika, łopaty i sondy do poszukiwania zakopanej ofiary.

Krok 2: Oceń swoją kondycję i umiejętności

Nie musisz być super sportowcem, aby korzystać z narciarstwa skiturowego, ale poruszanie się na nartach w świeżym śniegu lub zjazd może być wyzwaniem, dlatego ważne jest, aby ocenić swój poziom sprawności.

Jeśli jesteś w miarę wysportowany, najprawdopodobniej możesz cieszyć się umiarkowaną trasą skiturową. Jeżeli dążysz do realizacji większych celów i spędzania dni na dłuższych i trudniejszych trasach, dobrze poświęcić trochę czasu na trening.

Oceń swoje umiejętności narciarskie: zastanów się, jak dobrze jeździsz na nartach, zanim wyruszysz na skitury. Ogólnie zaleca się, abyś umiał bez problemu zjeżdżać po niebieskich (średniozaawansowanych) trasach narciarskich, zanim spróbujesz jeździć poza przygotowanymi stokami. Jeśli musisz popracować nad swoimi umiejętnościami, rozważ lekcje w lokalnym ośrodku narciarskim.

W porównaniu z ośrodkiem narciarski, gdzie trasy są celowo budowane i często ratrakowane, skitury to poruszanie się w nieprzygotowanym i dziewiczym terenie śnieżnym. Warunki śniegowe mogą obejmować szeroką gamę od idealnego puchu do mokrego i ciężkiego śniegu (czasem wszystkie w tym samym dniu). Dobrze też czuć się komfortowo podczas chodzenia, co wiąże się z prawidłowym używaniem wiązań, zakładaniem fok i wykonywaniem zwrotów i zakosów.

Rozważ szkolenie: świetnym sposobem na nauczenie się tych rzeczy jest wzięcie udziału w kursie dla początkujących skiturowców — tutaj nauczysz się jak prawidłowo chodzić na nartach skiturowych od wyszkolonych i doświadczonych profesjonalistów.

Zapisać możesz się tutaj...

Krok 3: Przygotuj się do narciarstwa skiturowego

Aby w pełni cieszyć się pierwszymi skiturami, powinieneś wyposażyć się w odpowiedni sprzęt. Dodatkowo musisz zabrać zestaw lawinowy, w skład którego wchodzą:

Detektor lawinowy: emituje sygnał, który można odebrać za pomocą swojego detektora. Mają one funkcje nadawczo-odbiorczą.

Łopata lawinowa: łopata do śniegu jest niezbędna do testowania warunków śniegowych i wykopania zasypanych osób. Nie używaj nieatestowanych łopat; zaopatrz się w specjalnie zaprojektowane i przeznaczone na skitury. Najlepiej, aby pochodziły od renomowanego dostawcy.

Sonda lawinowa: to po prostu długa, składana tyczka składająca się z 6 lub 7 elementów o długości ponad 2 metrów. Służy do sondowania zakopanej ofiary podczas dokładnej fazy poszukiwań.

Plecak z poduszką powietrzna: chociaż nie są jednym z trzech obowiązkowych elementów, stają się one coraz bardziej popularnym elementem na wycieczkach w zimie. Takie plecaki mają poduszkę powietrzną, która jest zwykle uruchamiana przez ręczne pociągnięcie linki wyzwalającej. Poduszka powietrzna napełnia się i dzięki temu jest możliwość utrzymania się na powierzchni śniegu.

Krok 4: Sprzęt do narciarstwa skiturowego

W sklepach dostępna jest szeroka gama sprzętu do skiturów, od ultralekkiego do wyścigów i skialpinizmu po ciężki do jeżdżenia w głębokim śniegu i agresywnych zjazdów. Przed zakupem zastanów się, gdzie lubisz jeździć na nartach i jaki rodzaj terenu preferujesz.

Pomoże Ci to określić odpowiednią równowagę wagi i wydajności, która będzie dla Ciebie odpowiednia. Na przykład narciarze, którzy chcą pokonywać długie trasy i dużo podchodzić, swoje poszukiwania skierują w kierunku lżejszych konfiguracji. Narciarze, którzy kładą nacisk na zjazdy, zazwyczaj preferują szersze narty i akceptują dodatkowy ciężar.

Na początku wielu narciarzy kupuje zestaw uniwersalny. Jeśli zostaniesz miłośnikiem skitouringu, możesz z czasem eksperymentować z różnymi konfiguracjami. Będą one spełniać określone potrzeby, takie jak jazda w głębokim puchu lub ultralekkim skialpinizmie.

Narty skiturowe:  tak naprawdę do każdej pary nart zjazdowych można zamontować wiązania skiturowe i iść w nich na wycieczkę. Natomiast narty specjalnie przeznaczone do skiurów są zwykle lżejsze niż zjazdowe. Dzięki dedykowanym nartom można łatwiej i szybciej poruszać się zwłaszcza pod górę.

Podobnie jak w przypadku nart zjazdowych, narty skiturowe mają różne szerokości, camber i rocker, czyli różne profile boczne narty. Wybierając narty, weź pod uwagę stosunek wagi i wydajność. Na przykład szersze narty będą lepiej unosić się w puchu niż węższe, ale są cięższe do podchodzenia.

Wiązania do nart skiturowych: cechą charakterystyczną takich wiązań jest możliwość poruszania piętami w górę i w dół  dzięki wolnej pięcie. Większość narciarzy skiturowych używa wiązań pinowych, które pozwalają zablokować pięty na szczycie góry, dzięki czemu można zjechać z powrotem w dół, wykonując równoległe skręty.

Buty skiturowe: buty zaprojektowane specjalnie do skiturów są lżejsze niż buty zjazdowe i mają przełącznik na tryb chodzenia, zapewniający wygodę podczas foczenia. Dodatkowo posiadają wibramową podeszwę. Najlżejsze buty skiturowe kładą nacisk na podchodzenie i mogą gorzej funkcjonować w trakcie zjazdu.

Upewnij się, że masz buty skiturowe, kompatybilne z Twoimi wiązaniami. Niektóre buty są kompatybilne tylko z lekkimi wiązaniami technicznymi, podczas gdy inne są kompatybilne tylko z cięższymi wiązaniami szynowym.

Foki do podchodzenia: foki to podłużne kawałki imitujące skórę z fok. Przykleja się je tymczasowo do spodu nart, zapewniając przyczepność podczas podchodzenia. Kiedy dotrzesz na szczyt, zdejmujesz je z nart, chowasz do plecaka i zjeżdżasz. Są kolejnym niezbędnym elementem, jeśli nie chcesz nosić nart przypiętych do plecaka. Niektóre foki są dopasowane do konkretnych modeli nart, podczas gdy inne to długie prostokątne paski sprzedawane w różnych szerokościach.

Kijki narciarskie: standardowa para kijków narciarskich o stałej długości, których używasz do narciarstwa zjazdowego, może się nadać, ale wielu skiturowców preferuje kijki regulowane. Pozwala to na ustawienie dłuższych kijków podczas podchodzenia stokiem, a następnie skrócenie ich na zjazd. Takie kijki często są również lżejsze o tych tradycyjnych.

Plecak: na cały dzień wycieczki skiturowej będziesz potrzebować plecaka do noszenia sprzętu, odzieży i jedzenia. Są szanse, że plecak, który masz w domu, sprawdzi się podczas pierwszych kilku wycieczek, ale w końcu możesz chcieć zainwestować w plecak dedykowany na skitury.

Specjalne plecaki są wykonane z trwałych materiałów i wzmocnione w miejscach, w których ocierają się krawędzie nart. Większość plecaków skiturowych ma specjalne miejsce do przechowywania łopaty śnieżnej i sondy oraz paski do mocowania nart i kijków.

Można również zakupić specjalistyczne plecaki lawinowe. Są one drogie, ale zawierają poduszkę powietrzną, która napełnia się po pociągnięciu za linkę, dzięki czemu w razie lawiny zostaniesz na powierzchni śniegu.

Krok 5: Zaplanuj swoją pierwszą wycieczkę skiturową

Zbierz grupę na wyjście: nie idź sam. Jeśli masz znajomych, którzy chodzą na skiturach, zapytaj się, czy możesz z nimi się zabrać (upewnij się, że wiedzą, że jesteś początkujący). Jeśli nie masz grupy, z którą możesz się wybrać, spróbuj umówić się na forum internetowym.

Miej to na uwadze: możesz się wiele nauczyć, wychodząc z grupą doświadczonych narciarzy, ale to, że dopiero zaczynasz przygodę z narciarstwem skiturowym, nie oznacza, że musisz polegać tylko na decyzjach tych, którzy mają większe doświadczenie. Jeśli rozpoznajesz oznaki rosnącego zagrożenia lawinowego lub czujesz się niekomfortowo w danej sytuacji, powiedz o tym.

Sprawdź komunikat lawinowy: rób to za każdym razem, gdy planujesz wycieczkę skiturową. Aktualny komunikat lawinowy daje wyobrażenie o tym, jakie zagrożenia mogą występować w górach. Dzięki tym informacją można odpowiednio zaplanować wyjście lub przełożyć je na inny dzień, będzie bardziej bezpieczne.

Możesz sprawdzić komunikat lawinowy, odwiedzając stronę internetową TOPR lub TPN. Dodatkowo w Tatrach aktualny stopień zagrożenia lawinowego można zobaczyć na tablicach przed wejściem na szlak.

Wybierz miejsce docelowe: Choć może być kuszące, wyruszyć na trudną i długą wycieczkę podczas pierwszego wyjścia, na początek zrób coś łatwego. Na pierwszy raz zaleca się wybranie prostej wycieczki, w łatwym terenie, z umiarkowanym zjazdem i niskim zagrożeniem lawinowym. Podczas pierwszej wycieczki większość czasu spędzisz na przyzwyczajaniu się do nowego sprzętu, ćwiczeniu chodzenia na nartach z fokami oraz wykonywania prawidłowo zakosów.

Istnieje kilka sposobów na znalezienie odpowiedniej dla siebie wycieczki:

Znajomi: jeśli masz znajomych, którzy chodzą na nartach skiturowych, prawdopodobnie mogą zasugerować dobre miejsca dla początkujących.

Przewodniki: są dobrym źródłem i zawierają wszystkie niezbędne informacje, takie jak odległość, przewyższenie, mapki, kierunki i stopień trudności.

Strony internetowe: podobnie jak tradycyjne przewodniki książkowe, strony internetowe zazwyczaj oferują wszystkie statystyki potrzebne do zaplanowania wycieczki

Mapy: możesz wybrać trasę na podstawie szczegółów, które możesz zebrać z mapy topo.

Na koniec pamiętaj, że nie musisz na siłę przejść zaplanowanej wycieczki. Jeżeli okaże się dla Ciebie za ciężka, sprzęt niewygodny, warunki atmosferyczne za trudne, to po prostu zawróć. Po odbytej wycieczce zastanów się, co ci sprawiało największą trudność, a co było najprzyjemniejsze. Wyciągnij wnioski z takiego wyjścia i biorąc je pod uwagę, zaplanuj następną wycieczkę skiturową.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo, oprowadza grupy oraz indywidualne osoby po górach. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.