Unikalna architektura Zakopanego

Czym charakteryzuje się styl zakopiański?

Zakopane to nie tylko zimowa stolica Polski, ale także miejsce wyjątkowe pod względem architektonicznym. Jego unikalna, w większości drewniana zabudowa, od lat przyciąga wzrok i zainteresowanie kolejnych pokoleń turystów, zachwycając ich swoją niepowtarzalną estetyką. Podczas pobytu w Zakopanem warto więc poświęcić nieco czasu na spacer miasteczku oraz zwrócić uwagę na styl mijanych budynków – góralskich domów, pensjonatów i willi, z których wiele stanowi świetny przykład powstałego pod koniec XIX w. stylu zakopiańskiego.

Skąd wziął się styl zakopiański? Kto go stworzył?

Styl zakopiański jest nazywany także stylem witkiewiczowskim nie bez powodu. Za jego twórcę uznaje się bowiem Stanisława Witkiewicza, który zachwycony unikalną estetyką tradycyjnej architektury góralskiej, stworzył na jej bazie zupełnie nowy styl architektoniczny, który przyjął swoją nazwę od jego nazwiska.  

Styl witkiewiczowski powstał pod koniec XIX w., a konkretnie w latach 90-tych, a pierwszym budynkiem wybudowanym na podstawie projektu Witkiewicza była willa „Koleba” (dziś „Koliba”), znajdująca się po dziś dzień przy ul. Kościeliskiej. Obecnie w willi mieści się Muzeum Stylu Zakopiańskiego – jedno z miejsc, które zdecydowanie warto odwiedzić podczas wizyty w Zakopanem.

Powstanie stylu zakopiańskiego wynikało z bardzo prostej przyczyny. W XIX w. w miasteczku, a konkretnie w jego architekturze, zaczęły pojawiać się kolejne budynki, nawiązujące pod względem architektonicznym do modnego wtedy w europejskich miejscowościach górskich i uzdrowiskowych stylu szwajcarskiego i tyrolskiego. Witkiewicz, pragnąc ocalić stolicę Podhala od obcych wpływów oraz zapewnić jej architekturze unikalność, wpadł na pomysł stworzenia zupełnie nowego stylu, który będzie jednak nawiązywał do korzeni, czyli góralskich tradycji budowlanych.  

Czym wyróżniają się budynki w stylu zakopiańskim? Które z nich warto zobaczyć?

Styl zakopiański opiera się na tradycyjnym budownictwie góralskim z elementami secesyjnymi, zarówno w zakresie architektury, jak i sztuki ludowej oraz dekoracji wnętrz. Jego podstawę stanowią bowiem elementy kultury i tradycji góralskiej, które Witkiewicz chciał ocalić przed zapomnieniem. Budynki wznoszone w tym stylu posiadają spadziste dachy, charakterystyczne, kamienne podmurówki, kryte werandy i tarasy w części południowej i dekoracyjne pazdury w formie kielichów kwiatowych (dachowe ozdoby umieszczone na kalenicy dachu, na skrajnych krokwiach).  

Projekty budynków w stylu zakopiańskim były dodatkowo wzbogacane charakterystycznymi dla budownictwa góralskiego dekoracjami – ludowymi rysiami, psami i słoneckami. Główny materiał budowlany stanowiło natomiast lokalnie występujące drewno – modrzew, świerk i jodła.

Oprócz słynnej willi „Koliba”, w Zakopanem można podziwiać wiele innych budynków utrzymanych w tym charakterystycznym stylu. W niektórych z nich można nawet zatrzymać się na nocleg, co stanowi dodatkową atrakcję, uświetniającą pobyt w stolicy Tatr. Wszystkie oferowane przez Zakopane noclegi można w prosty i szybki sposób wyszukać za pośrednictwem Nocowanie.pl – największego polskiego portalu turystycznego.  

W stylu zakopiańskim utrzymane są takie obiekty, jak m. in. willa „Konstantynówka”, „Rialto”, „Oksza”, „Pod Jedlami” i wiele innych. Zdecydowanie warto zatrzymać się na dłużej przy tych obiektach oraz nacieszyć oczy ich unikalną architekturą, która przetrwała po dziś dzień. Co ciekawe, styl zakopiański możemy podziwiać nie tylko w budynkach pochodzących z końca XIX i początków XX w., lecz także w licznych budowlach współczesnych, w tym także w pensjonatach i prywatnych domach, oferujących w miejscowości Zakopane noclegi dla przyjezdnych.

"Artykuł partnera"