Materiały i ich nazwy występujące w odzieży górskiej

Wybierając się na wycieczkę w góry, warto zaopatrzyć się w odpowiednią odzież. Topowe firmy przodują w produkcji i opracowywaniu nowych, cienkich i lekkich materiałów. Aby dokonać właściwego wyboru, warto wiedzieć, na jakie elementy zwracać uwagę.

W odzieży używanej w górach stosuje się różnorodne materiały i elementy, które zapewniają ochronę, wygodę i funkcjonalność w różnych warunkach atmosferycznych i terenowych. Jeśli planujesz wycieczkę w Tatry i nie wiesz, z jakich materiałów odzież kupić i na co zwrócić uwagę, poniższy artykuł powinien rozwiać twoje wątpliwości.

Materiały, technologie i elementy w ubiorze górskim

Kurtka GoreTex Active

Membrany wodoodporne i oddychające Takie jak Gore-Tex, eVent, czy DryVent. Te membrany są używane w kurtkach i spodniach, aby zapewnić ochronę przed deszczem, śniegiem i wiatrem, jednocześnie umożliwiając odprowadzanie wilgoci z wnętrza odzieży.

Materiały izolacyjne

Na przykład puch naturalny lub syntetyczne materiały, takie jak PrimaLoft. Stosuje się je w kurtkach, kamizelkach i spodniach, aby zapewnić ciepło w chłodniejszych warunkach.

Materiały odzieży warstwy podstawowej

Takie jak poliester, poliamid, nylon czy elastan. Są one używane do produkcji bielizny termicznej, koszulek, bluz i spodni, które zapewniają oddychalność, szybkie schnięcie oraz swobodę ruchu.

Elementy wzmocnienia

Na przykład paneli z Cordury lub Kevlaru w obszarach narażonych na ścieranie, takich jak kolana, łokcie czy tył spodni.

Elementy regulacyjne

Takie jak regulowane mankiety, ściągacze czy rzepy, które pozwalają dopasować odzież do ciała i warunków pogodowych.

Te materiały i elementy są często w różnych kombinacjach, tworząc odzież górską, która jest trwała, funkcjonalna i zapewnia ochronę w różnych warunkach górskich.

Nazwy i materiały używane w odzieży górskiej

Turystka w Tatrach wysokich

Kiedy już zdobędziesz wiedzę na temat różnych rodzajów materiałów wykorzystywanych w odzieży górskiej, warto również zgłębić znaczenie terminologii używanej w tym kontekście. Poznanie słów specyficznych dla ubrania górskiego pozwoli ci lepiej zrozumieć cechy i funkcje poszczególnych produktów oraz dokonać świadomego wyboru podczas zakupów. Często możemy być zagubieni w natłoku różnorodnych materiałów i nazw, nie wiedząc, co do czego służy. Poniżej najczęściej pojawiające się wyrażenia i nazwy odzieży górskiej.

Softsheel

Softshell to rodzaj tkaniny lub ubrania używany głównie w górach, lub podczas aktywności outdoorowych. Charakteryzuje się ona kombinacją cech materiałów wodoodpornych i oddychających. Softshell jest zazwyczaj lekki, elastyczny i zapewnia ochronę przed wiatrem oraz lekkim deszczem, jednocześnie umożliwiając odprowadzanie wilgoci z ciała.

Ubrania wykonane z softshellu są popularne wśród turystów, wspinaczy, narciarzy oraz wszystkich aktywnie spędzających czas na świeżym powietrzu, ponieważ zapewniają komfort i ochronę w różnych warunkach pogodowych. Z softshellu może być wykonana kurtka oraz spodnie, przeważnie posiadają powłokę DWR.

Hardshell

Hardshell to rodzaj odzieży używanej w górach, zaprojektowanej głównie do ochrony przed ekstremalnymi warunkami atmosferycznymi, takimi jak intensywny deszcz, śnieg, wiatr czy mróz. Jest to zazwyczaj ostatnia wartwa ubioru, wodoodporna i wiatroszczelna odzież z trwałych materiałów, takich jak Gore-Tex. Zapewniają skuteczną ochronę przed wilgocią z zewnątrz, jednocześnie pozwalając na odprowadzanie wilgoci z wnętrza odzieży.

Odzież hardshell zazwyczaj składa się z dwóch lub więcej warstw materiałów, zewnętrznej warstwy chroniącej przed warunkami atmosferycznymi i wewnętrznej warstwy odprowadzającej wilgoć. Może to być kurtka, spodnie lub zestaw kurtka-spodnie, zapewniający najlepszą ochronę ciała.

Odzież hardshell jest popularnym wyborem aktywności w górach, zwłaszcza w trudnych warunkach pogodowych. Zapewniając ochronę przed deszczem, śniegiem i wiatrem, odzież hardshell umożliwia utrzymanie ciepła i sucha nawet podczas ekstremalnych warunków, najważniejsz elementy dla bezpieczeństwa i komfortu podczas aktywności outdoorowych.

Gore-tex

Gore-Tex to zastrzeżona nazwa dla rodzaju materiału membranowego, który jest szeroko stosowany w odzieży outdoorowej, zwłaszcza w górach. Membrana Gore-Tex jest wykonana z mikroporowatej struktury, która jest wodoodporna, ale jednocześnie pozwala na przepuszczanie pary wodnej, co sprawia, że ubrania wykonane z tego materiału są wodoszczelne i oddychające.

Odpowiednie zastosowanie membrany Gore-Tex w odzieży górskiej sprawia, że jest ona skuteczną ochroną przed deszczem, śniegiem i wiatrem, jednocześnie zapewniając komfort termiczny poprzez regulację wilgotności ciała.

Odzież z membraną Gore-Tex cieszy się od lat popularnością wśród instruktorów, ratowników górskich i przewodników tatrzańskich. Pozwala w komforcie cieplnym i termicznym cieszyć się górami w różnych warunkach pogodowych, niezależnie od intensywności aktywności fizycznej. Zwykle materiał GoreTex jest stosowany w kurtkach, spodniach oraz butach.

Vibran

Podeszwa Vibram to specjalna konstrukcja podeszwy stosowana w butach górskich oraz w innych obuwiach outdoorowych. Jest to rodzaj podeszwy stworzony przez firmę Vibram, która jest znana z produkcji wysokiej jakości komponentów obuwniczych.

Podeszwa Vibram charakteryzuje się trwałością, przyczepnością i odpornością na różne warunki terenowe. Jest zaprojektowana w taki sposób, aby zapewniać stabilność i pewność kroków nawet na trudnym, skalistym lub błotnistym podłożu. Konstrukcja podeszwy często obejmuje głębokie rowki, które zapewniają przyczepność, oraz specjalne wzory bieżnika, które zwiększają trakcję na różnych powierzchniach.

Buty górskie wyposażone w podeszwę Vibram są popularnym wyborem wśród wspinaczy i turystów. Dzięki wysokiej jakości wykonania podeszwy Vibram buty te zapewniają nie tylko komfort, ale także bezpieczeństwo podczas poruszania się po skalnym terenie.

Podejściówki

Podejściówki to rodzaj obuwia używanego w górach, zwłaszcza podczas podejścia w trudno dostępne miejsca. Charakteryzują się one specjalną konstrukcją. Podejściówki są zazwyczaj lekkie, mają odpowiednie sznurowanie i posiadają przyczepne podeszwy, co umożliwia poruszanie się po skalistym terenie, kamieniach i trudnym podłożu.

Dodatkowo ich konstrukcja często zawiera gumowe wzmocnienia w okolicach palców i pięty, aby zapewnić ochronę przed urazami podczas chodzenia. Podejściówki są popularnym wyborem dla turystów oraz osób pragnących wygodnego i bezpiecznego obuwia podczas wycieczek w górach.

Polar

Rodzaj materiału używanego w odzieży górskiej i outdoorowej, którego zaletą się bardzo dobra izolacja termiczna oraz wysoka oddychalność. Jest to syntetyczny materiał wykonany z włókien poliestrowych, które są miękkie, lekkie i szybko schnące.

Ubranie z polaru jest często stosowana jako warstwa izolacyjna w systemie warstwowym podczas aktywności outdoorowych w zimniejszych warunkach. Może to być kurtka, bluza, czy spodnie, które zapewniają ciepło i komfort termiczny, jednocześnie odprowadzając wilgoć z ciała na zewnątrz. Polar jest również często wykorzystywany jako wyściółka w kurtkach, zwiększając izolację termiczną bez dodatkowego obciążenia.

Odzież polarowa jest popularnym wyborem wśród osób aktywnie spędzających czas na górskich wycieczkach, ponieważ zapewnia komfort i swobodę ruchu w różnych warunkach pogodowych. Dodatkowo polar jest łatwy w pielęgnacji i szybko schnie, co sprawia, że jest praktycznym wyborem. Należy jednak pamiętać, że polar zwykle jest przewiewny i gdy mamy do czynienia z silnymi podmuchami  wiatru należy na niego założyć kurtkę nieprzewiewną.

Primaloft

PrimaLoft to zastrzeżona nazwa technologii stosowanej w odzieży górskiej. Jest to syntetyczny materiał izolacyjny, oferujący wysoką wydajność cieplną oraz dobrą odporność na wilgoć. PrimaLoft jest często stosowany jako wypełnienie w kurtkach, kamizelkach, rękawicach i innych produktach outdoorowych, które zapewniają ochronę przed chłodem w zimnych warunkach.

Główne cechy PrimaLoft to lekkość, miękkość i kompresyjność, co sprawia, że odzież wypełniona tą izolacją jest łatwa w transporcie i pakowaniu. Dodatkowo, PrimaLoft charakteryzuje się dobrą oddychalnością, dzięki czemu zapewnia komfort termiczny nawet podczas intensywnej aktywności fizycznej.

Odzież z izolacją PrimaLoft zapewnia skuteczną ochronę przed chłodem bez dodatkowego obciążenia i ograniczeń ruchu. Dodatkowo jest szybkoschnący i utrzymuje swoje właściwości izolacyjne nawet w wilgotnych warunkach. Będzie to praktyczny wybór na wyprawy górskie i outdoorowe i dobrą alternatywą dla kurtek puchowych.

Bielizna termoaktywna

To cześć zwykle używana jako pierwsza warstwa odzieży, znajduje się najbliżej ciała, podczas aktywności fizycznej w różnych warunkach atmosferycznych. Jej główną funkcją jest utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała poprzez kontrolowanie wilgotności i odprowadzanie potu z powierzchni skóry.

Bielizna termoaktywna wykonana jest z zaawansowanych materiałów syntetycznych lub naturalnych, które zapewniają skuteczną oddychalność, szybkie schnięcie i komfort noszenia. Dzięki temu, nawet gdy nasze ciało się poci, bielizna termoaktywna utrzyma skórę suchą, co pomoże zapobiec przegrzaniu się lub wychłodzeniu.

Bielizna termoaktywna jest popularnym wyborem wśród sportowców, turystów, narciarzy, biegaczy, ponieważ zapewnia komfort i ochronę termiczną w różnych warunkach pogodowych. Stosowana jest w ubieraniu się wartwami, jako ta pierwsza-podstawowa. Godna polecenia jest bielizna wykonana z wełny merino.

Puchówka

Rodzaj odzieży górskiej, która jest wypełniona puchem lub mieszanką puchu i pierza. Jest to zazwyczaj kurtka lub kamizelka wykonana z lekkiego i trwałego materiału zewnętrznego, która zapewnia izolację termiczną i ochronę przed chłodem.

Puch jest naturalnym materiałem izolacyjnym pozyskiwanym z pierza ptaków, zazwyczaj gęsi lub kaczek. Jego struktura umożliwia utrzymywanie ciepła poprzez zatrzymywanie powietrza w mikroskopijnych przestrzeniach między włóknami. Dlatego odzież wypełniona puchem jest bardzo skuteczna zapewniając ciepło nawet w ekstremalnych warunkach.

„Puchówka” jest dobrym wyborem dla osób szybko marznących, przyda się zwłaszcza w zimnych warunkach. Zwykle jest lekka, pakowna i będzie idealnym uzupełnieniem innych elementów ubioru zwłaszcza w chłodniejszych miesiącach.

Stuptuty

Specjalny element odzieży używane w górach, który zakłada się na buty. Sięgają zazwyczaj powyżej kostki lub nawet połowy łydki. Ich główną funkcją jest ochrona przed śniegiem, wodą, błotem.

Stuptuty przeważnie są wykonane z wodoodpornych i trwałych materiałów, które zapewniają nie tylko ochronę przed wilgocią, ale także przed uszkodzeniami mechanicznymi, takimi jak przetarcia, mogącymi wystąpić w trakcie chodzenia po skalistym terenie lub w rakach. Są one zapinane na zamek błyskawiczny lub na rzepy, co ułatwia ich zakładanie i zdejmowanie, nawet podczas noszenia rękawic.

Stuptuty są często wykorzystywane podczas wędrówek gdzie mamy do czynienia z dużą ilością śniegu lub błota. Zapewniają dodatkową ochronę i komfort, co jest istotne podczas długotrwałych wypraw w trudnych warunkach atmosferycznych.

Karimata

Karimata to rodzaj lekkiego i przenośnego materaca, który jest używany głównie przez osoby aktywnie spędzających czas na świeżym powietrzu. Jest to zazwyczaj cienki, elastyczny materac wykonany z pianki lub innego materiału amortyzującego, który zapewnia izolację od podłoża oraz dodatkowy komfort podczas spania na twardych, nierównych powierzchniach.

Karimaty są ważnym elementem wyposażenia podczas wypraw górskich, ponieważ pomagają zminimalizować dyskomfort związany z niewygodnymi warunkami do spania. Mogą być składane lub zwijane, co ułatwia ich transportowanie w plecaku. Istnieją różne rodzaje karimat, różniące się grubością, wagą i stopniem izolacji termicznej, aby zaspokoić potrzeby różnych użytkowników oraz warunki pogodowe, w jakich będą używane.

Gdy już wiesz jak nazywa się poszczególne elementy odzież górskiej, przeczytaj jak ubrać się na wycieczki w góry w tym artykule.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.