Szlaki w Tatrach Polskich: Informacje i historia ich powstania

Tatry to góry niezwykle atrakcyjne, bogate w piękne widoki i ambitne trasy, przez to, co roku przyciągają rzesze turytów. Najpopularniejsza i dostępna dla wszystkich jest turystyka piesza. W Tatrzańskim Parku Narodowym wytyczono 275 km znakowanych szlaków turystycznych o różnym stopniu trudności.

Z niewielkimi wyjątkami są one przeznaczone także dla narciarzy skiturowych. Gęsta sieć szlaków prowadzi po najciekawszych i najpiękniejszych zakątkach gór, można nimi dotrzeć do niemal wszystkich atrakcyjnych widokowo miejsc w Tatrach Polskich.

Historia znakowanych szlaków turystycznych w Polsce i w Tatrach

Związana jest z rokiem 1873, kiedy to powstaje pierwsza organizacja turystyczna w Polsce — Towarzystwo Tatrzańskie. Jednym z założeń powstałego towarzystwa było udostępnienie turystom wspaniałych i malowniczych a nieznanych miejsc w Tatrach. Prace polegały m. in. na budowie pierwszych ścieżek, umocnień i ubezpieczeń, kładek i mostków nad rwącymi potokami.

Pierwszy znakowany szlak turystyczny po północnej stronie Tatr łączył Jaszczurówkę ze schroniskiem w Dolinie Roztoki. Wytyczono go i oznakowano już w 1877 roku.

W tym czasie w górach zostają postawione także pierwsze drogowskazy. Obecnie turyści, wędrując po Tatrach, uważają za zupełnie oczywiste, że istnieją w nich ścieżki, kładki i znaki, będąc nieświadomi, że zawdzięczają to wieloletniej pracy Towarzystwa Tatrzańskiego.

Szlaki tatrzańskie

Gęsta sieć szlaków prowadzi w najwspanialsze miejsca w Tatrach. Wielorakość tych szlaków stwarza możliwości organizowania wycieczek o różnym stopniu trudności oraz czasu ich przejścia. Duża część prowadzi wygodnymi ścieżkami i drogami spacerowymi np. Droga pod Reglami, zakopiańskie Dolinki Reglowe, Dolina Kościeliska. Są również szlaki typowo wysokogórskie dla bardziej wprawionych i wymagających turystów.

Dostarczają one nie tylko wspaniałych widoków, ale również wiele emocji. Należą do nich np. szlak Orlej Perci, od Czarnego Stawu pod Rysami na Przełęcz pod Chłopkiem, na Rysy. Należy mieć na uwadze, że część trudnych szlaków poprowadzona jest przez tereny eksponowane (granie, żleby, półki skalne), a ich pokonywanie wymaga odporności na widok przepaści. Lęk może spowodować nieprzewidywalne zachowanie zagrażające życiu.

Jak szlaki malowano

Wiele szlaków zwłaszcza w wyższych partiach szczytowych budowanych było przez znakomitych przewodników tatrzańskich. Znakowanie szlaków farbą w pierwszych latach polegało na malowaniu jednego paska cynobrową farbą. Ten sposób zastosował pierwszy w Tatrach działacz T.T.— Walery Eliasz, znakując przejście do Morskiego Oka przez Psią Trawkę i Polanę Waksmundzką w 1887 roku.

W miarę zwiększania się ilości ścieżek znakowanych zaczęły się wykształcać różne sposoby znakowania. Z początku jeden znak malowano tylko farba czerwoną, z czasem, aby uczynić go bardziej widocznym w ciemności, domalowano po jednym pasku białym.

Sieć szlaków stale wzrastała i dodawano coraz to nowe kolory. Dwa paski biały i kolorowy stały się regułą w latach dwudziestych XX wieku i przetrwało do chwili ustalenia ujednoliconych zasad systemu znakowania dla wszystkich szlaków górskich w Polsce.

Obecnie stosuje się jako znak turystyczny jeden pasek kolorowy pomiędzy dwoma paskami białymi. W Tatrach występują wszystkie stosowane w górach polskich kolory znaków turystycznych: czerwony, niebieski, żółty, zielony i czarny. Początek i koniec szlaku oznaczony jest białym kółkiem z kolorowym punktem w środku, odpowiadającym kolorowi szlaku.

Należy podkreślić, że kolor szlaku nie oznacza jego trudności!

Wielu turystów wędrując tatrzańskimi szlakami błędnie łączy kolor szlaku z jego trudnością. Dla przykładu kolorem czarnym błędnie uważanym za najtrudniejszy, znakowany jest łatwy szlak prowadzący Drogą pod Reglami lub od Brzezin do schroniska Murowaniec.

Na początku i w miejscach skrzyżowania szlaków postawione są drogowskazy turystyczne, wskazują kierunek wędrówki oraz czas przejścia danego odcinka szlaku. Na początku szlaków znajdziemy również tablice z mapą najbliższej okolicy informującą o przebiegu szlaków w najbliższym rejonie.

Szlaki na terenie TPN

Na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego działa osiem schronisk turystycznych, oprócz schroniska w Pięciu Stawach Polskich można do nich dojść wygodnymi drogami. Szlaki w Tatrach są dobrze utrzymane i na bieżąco remontowane.

W najbardziej wymagających i niebezpiecznych miejscach odpowiednio ubezpieczone w postaci sztucznych ułatwień takich jak stalowe drabinki i łańcuchy. Należy pamiętać, że w takich miejscach obowiązuje zasada trzech punktów podparcia, co sprawdza się do wyszukiwania stopnia lub uchwytu na zmianę tylko jedną kończyną.

W miejscach, gdzie są zamocowane łańcuchy, należy wiedzieć, że na pojedynczym odcinku powinna znajdować się tylko jedna osoba, kolejna może spowodować utratę równowagi.

Praktyczne informacje o szlakach tatrzańskich

Wybierając się na tatrzańskie szlaki, warto zaopatrzyć się w mapę, na której znajdziemy szlaki oznaczone kolorami oraz informacje o czasie przejścia. Pamiętajmy, że schodzenie ze szlaków znakowanych jest zabronione, wyjątek stanowią liczne drogi wspinaczkowe oraz warianty zimowe.

W okresie od 1 marca do 30 listopada — nie można chodzić po szlakach nocą. Ograniczenie poruszania się nocą ma zapewnić m. in. możliwość swobodnego przemieszczania się zwierząt. Jest on również formą ochrony turystów przed konsekwencjami spotkania z niedźwiedziem. Zaskoczony i przestraszony drapieżnik może być naprawdę groźny.

Za wejście na teren T.P.N. pobierana jest opłata, wpływy z biletów przeznaczane są m. in. na utrzymanie szlaków, które ze względu na ogromną liczbę turystów i gwałtowne zjawiska pogodowe wymagają systematycznego nadzoru i remontów.

---

AUTOR