Symboliczny Cmentarz pod Osterwą: Wyjątkowe miejsce w Tatrach słowackich

W kilku miejscach Tatr można znaleźć miejsca poświęcone ofiarom tych gór. Przeważnie są tam tablice upamiętniające postacie związane z Tatrami i innymi górami świata. Po polskiej stronie takim miejscem są Wiktorówki, po słowackiej stronie Tatr to Symboliczny Cmentarz Ofiar Tatr Zachodnich w Dolinie Żarskiej i Cmentarz pod Osterwą w Tatrach Wysokich.

Chociaż osoby przyjeżdżające w Tatry wyznają ideę chodzenia w góry, by żyć, a nie umierać, każdego roku Tatry zbierają tragiczne żniwo. I właśnie symboliczne cmentarze są miejscami upamiętniającymi ludzi gór.

Geneza Cmentarza pod Osterwą

Pomysłodawcą i realizatorem miejsca, gdzie można uczcić pamięć ofiar Tatr Wysokich, był czeski malarz, taternik i miłośnik gór, Otakar Štáfl, który w okresie międzywojennym prowadził schronisko nad Popradzkim Stawem. Pomysł postania cmentarza został wysunięty już w 1922 roku a zrealizowany w latach 1936-40. a został uroczyście otwarty 11 sierpnia 1940 roku z udziałem prezydenta Republiki Słowackiej, dra Jozefa Tiso.

Cmentarz został usytuowany w cieniu limbowego gaju, pośród kosodrzewiny i wielkich bloków skalnych pod zachodnią ścianą Osterwy w Dolinie Mięguszowieckiej, nieopodal Popradzkiego Stawu. Jego tworzenie rozpoczęto od zebrania tablic pamiątkowych znajdujących się w różnych rejonach Tatr, z czasem zaczęły pojawiać się nowe.

Fundament dzisiejszego cmentarza tworzą różne tablice pamiątkowe, które poczynając od początku XX wieku. Były ustawiane przez rodziny osób zmarłych tragicznie w Tatrach m.in. Klimek Bachleda, Wiesław Stanisławski, Jan Długosz, Stanisław Groński. Najstarszą tablicą jest ta poświęcona młodemu węgierskiemu taternikowi Jenő Wachterowi, który zginął tragicznie w 1907 roku.

Centralnym punktem cmentarza jest mała murowana kapliczka z gontowym dachem, nawiązująca swoim kształtem do budownictwa ludowego. Wokół niej znajdują się rzeźbione drewniane krzyże (zw. detwiańskimi, od wsi Detvy, z której ich kształt się wywodzi) i liczne pamiątkowe tablice upamiętniające ratowników, przewodników i taterników oraz osoby związane z górami.

Z początku Symboliczny Cmentarz Ofiarom Tatr był pamiątką i wspomnieniem taterników, którzy zginęli w Tatrach Wysokich. Obecnie status tego miejsca dopuszcza upamiętnienie osób związanych z Tatrami, które zginęły w górach całego świata.

Przebywając w tym szczególnym miejscu, warto zapamiętać motto cmentarza znajdujące się na ścianie kapliczki, brzmi ono: " Umarłym na Pamiątkę — żywym ku przestrodze". W 1970 cmentarz został wpisany do rejestru pamiątek narodowych Słowacji. Tatrzański Cmentarz Symboliczny na stokach Osterwy jest jedynym tego rodzaju obiektem na terenie tatr Wysokich.

Jak dojść na symboliczny cmentarz

Spod hotelu górskiego przy Popradzkim Stawie idziemy brzegiem jeziora w prawo, za znakami żółtymi, aż do jego ujścia. Po przejściu mostu wygodną ścieżką w prawo, pod zbocza Osterwy docieramy do limbowego gaju. Ścieżka momentami wznosi się stromo, pośród olbrzymich bloków skalnych, doprowadzając do kapliczki na Cmentarzu Symbolicznym.

Po jego zwiedzeniu schodzimy ścieżką prowadzącą od kapliczki stromo w dół, aż do potoku, na drogę jezdną. Z tego miejsca albo w stronę przystanku kolejki elektrycznej Popradzki Staw lub w prawo do hotelu górskiego nad Popradzkim Stawem tam, gdzie rozpoczynaliśmy wycieczkę.

Osterwa (Ostrva)

Wierch wnoszący się bezpośrednio nad Popradzkim Stawem i jest zakończeniem pd. zach. grani Tępej. Tuż pod wierzchołkiem przez Przełęcz pod Osterwą biegnie znakowany szlak Magistrali Tatrzańskiej, jest to świetny punk widokowy na otoczenie Mięguszowieckiej Doliny. Nazwa szczytu prawdopodobnie wywodzi się od słowa ostrva, występującego także na Podhalu, przeważnie jako ostrewka, czyli prymitywnego wspornika służącego do suszenia siana.

---

AUTOR