Jak się zachować i co zrobić gdy spotkamy niedźwiedzia na szlaku?
Opublikowane według Michał Jarząbek-Giewont w porady · poniedziałek 20 Maj 2019 · 9:15
W Tatrach podczas sezonu letniego teren Tatrzańskiego Parku Narodowego odwiedzą setki tysięcy turystów. W trakcie wędrowania w górskim terenie tatrzańskimi szlakami, niejednokrotnie istnieje możliwość spotkania największego drapieżnika europejskiego, jakim jest niedźwiedź brunatny.W Polskich górach można go spotkać w Bieszczadach i Tatrach. Najprawdopodobniej wszystkie z tych spotkań będą przebiegać spokojnie i drapieżnik pójdzie w swoją stronę. Niestety nie zawsze jest to pewne, dla tego warto wiedzieć jak się zachować i co zrobić w przypadku spotkania z niedźwiedziem.
Niedźwiedzica z młodym niedźwiadkiemKrótkie porady co zrobić w razie spotkania niedźwiedzia
- Musisz zachować spokój, stań na ziemi i rozmawiaj spokojnie, aby niedźwiedź wiedział, że tam jesteś. Daj mu przestrzeń, a on lub ona zwykle będą zajmować się swoimi sprawami, ignorując twoją obecność.
- Nie rób sobie selfie z misiem! Nie próbuj podchodzić, żeby zrobić niedźwiedziowi zdjęcie z bliższa!
- Spraw, abyś wyglądał jak największy (na przykład, stań na kamieniu, kłodzie lub innym podwyższeniu).
- Jeśli widzisz niedźwiedzia, zachowuj się tak, jakbyś spotkał nieznajomego. Z pewnością nie podbiegałbyś do osoby na ulicy i nie przytulał się ani nie odskoczyłbyś z krzykiem.
- Mów do niego w niskich tonach, krzyk lub nagły ruch może wywołać agresywne zachowanie. Nigdy nie naśladuj dźwięków niedźwiedzia ani nie piszcz głośno.
- NIE uciekaj, bo dla niedźwiedzia będziesz zachowywać się jak zdobycz. Niedźwiedzie mogą biec z prędkością konia wyścigowego.. Podobnie jak psy, będą ścigać uciekające zwierzęta.
- Wycofaj się spokojnie na odległość o długości boiska do piłki nożnej. Jeśli to niemożliwe, poczekaj, aż sobie odejdzie. Zawsze zostawiaj niedźwiedziowi drogę ucieczki.
- NIE pozwalaj, aby miał dostęp do jedzenia. Zdobycie jedzenia tylko zachęci niedźwiedzia i pogorszy sytuację. Nie dajemy mu nic do jedzenia, ponieważ niedźwiedź szybko pochłonie przynętę i będzie chciał więcej!
- Jeśli to możliwe, spróbuj ustalić, czy obecne są małe niedźwiadki. Matka z młodymi może być bardziej agresywna, broniąc swojego potomstwa.
- Nigdy nie zajmuj pozycji między matką a niedźwiadkami i nigdy nie próbuj się do nich zbliżać. Szanse na szarżę z jej strony znacznie wzrosną, jeśli samica postrzeże cię jako zagrożenie dla swoich dzieci.
- Będąc w grupie, staraj się zebrać razem, stańcie wysoko.
- Jakiekolwiek śmieci, resztki jedzenia, skórki po bananie, ogryzki z jabłek itp. zabieraj ze sobą. Należy unikać sytuacji takiej by niedźwiedzie, kojarzyły ludzi ze źródłem pożywienia. Może to prowadzić do większej liczby spotkań między głodnymi niedźwiedziami i ludźmi.
Niedźwiedź nie taki straszny i nie chce kontaktu z człowiekiemWiększość z nas woli uniknąć takiego spotkania i jest to normalne, że boimy się niedźwiedzia. Statystycznie większość spotkań z tym dużym zwierzęciem rzadko prowadzi do agresywnych zachowań, a ataki są jeszcze rzadsze.Pamiętaj, że większość niedźwiedzi woli unikać kontaktu z ludźmi, a każdy osobnik, którego widzisz, jest prawdopodobnie tak samo przerażony, jak ty! Chyba że uda się go sprowokować.Niezmiernie rzadko zdarzają się ataki na człowieka a tym bardziej śmiertelne przypadki. To duże zwierzęta prawie nigdy nie atakują ludzi, bardziej prawdopodobne jest, że uderzy cię błyskawica. Warto podkreślić, że większość spotkań z człowiekiem kończyła się dla tego pięknego zwierzęcia tragicznie.Niedźwiedź nie jest tak naprawdę krwiożerczą bestią, która zjada każdą osobę jaką zobaczy. Jest on, był i wierzę, że w przyszłości będzie całkowicie naturalną częścią lasów karpackich. Przecież pełni niezwykle ważną rolę w utrzymaniu równowagi w przyrodzie.Przyjrzyjmy się zatem bliżej, jak uniknąć niechcianego kontaktu z niedźwiedziem, a jeśli do takiego spotkania dojdzie, co zrobić. W każdym razie należy pamiętać, że niedźwiedź może być bardzo niebezpiecznym zwierzęciem i dlatego w przypadku spotkania należy go traktować z należytym szacunkiem - jak dzikie zwierzę, a nie jak pluszową zabawkę!Pamiętaj, że niedźwiedź nie jest zwierzakiem domowym, a w dodatku ma ogromną siłę. Jego waga waha się zwykle od 120 do 250 kilogramów, ale znane są osobniki, których ważyły do 340 kilogramów! Dlatego w przypadku starcia z nim mamy niewielkie szanse...Jak uniknąć spotkania z niedźwiedziem?
Zachowuj maksymalną możliwą czujność podczas przechodzenia przez obszary, na których występują niedźwiedzie. Zwracaj uwagę na oznaki jego obecności, takie jak ślady na drzewach np. zadrapania, opadłe drzewostany malin, odchody niedźwiedzi (przeważnie jest to duża kupa) itp.
Jeżeli natkniesz się na martwe zwierzę, natychmiast opuść ten teren. Niedźwiedź jest naturalnym padlinożercą i prawdopodobieństwo spotkania go w tym miejscu znacznie wzrasta.
Najlepszym sposobem radzenia sobie ze spotkaniem z tym zwierzęciem jest po prostu go nie mieć. Lubią one gęste zarośla, ale również często korzystają ze szlaków turystycznych zwłaszcza nocą. Najgorszą rzeczą jest zaskoczenie lub nagłe wejście na niego. Istnieje szereg wskazówek i zaleceń, jak postępować i jak się zachować podczas poruszania w terenie, gdzie nie można wykluczyć natknięcia się na niedźwiedzia.
Oto kilka sposobów, aby uniknąć kontaktu z drapieżnikiem
- Jeśli przechodzisz przez miejsca o słabej widoczności, hałasuj, mów lub gwiżdż. Niedźwiedź ma dobry słuch i węch natomiast słabo widzi. Jeśli zarejestruje twoją obecność odpowiednio wcześniej, na pewno Cię ominie.
- Lepiej nie zabierać ze sobą psów, co dodatkowo zabronione jest w części parków narodowych np. Tatrzańskim. Pies może wyczuć niedźwiedzia i zacząć go atakować albo szczekać. Takie zachowanie może sprowokować "misia" do reakcji i właściciel czworonoga może mieć problem.
- Unikaj stosowania mocnych kosmetyków, które mogą podrażnić niedźwiedzie.
- Słuchawki zostaw w samochodzie i bądź czujny na każdy dźwięk i ruch. Z pewnością chcesz go wcześniej usłyszeć a nie wejść na niego.
- Warto wędrować w grupie im więcej, tym lepiej.
- Uważaj na ślepe zakręty i głośne szumiące potoki, gdzie może cię nie widzieć ani nie słyszeć.
- Ogranicz wędrowanie nocą, to pora gdy zwykle drapieżniki stają się aktywne.
Poniżej informacje co należy zrobić, w przypadku spotkania niedźwiedzia w TatrachZobaczenie drapieżnika w ich naturalnym środowisku to wyjątkowa uczta dla każdego odwiedzającego TPN. Choć jest to ekscytujący moment, należy pamiętać, że niedźwiedzie w parkach narodowych są dzikie i mogą być niebezpieczne, a ich zachowanie jest czasami nieprzewidywalne.Każdy osobnik i każde spotkanie jest wyjątkowe, nie ma jednej strategii, która działałaby we wszystkich sytuacjach i gwarantowały bezpieczeństwo. Jednak większość kontaktów z niedźwiedziami kończy się bez problemów.Stosowanie się do niektórych podstawowych wytycznych, może pomóc zmniejszyć zagrożenie niebezpieczeństwem. Twoje bezpieczeństwo może zależeć, od umiejętności zachowania się w przypadku napotkasz niedźwiedzia.Gdy spotkasz na swojej drodze niedźwiedzia, dobrze, abyś wiedział jak się zachować.
- Jeżeli napotkasz niedźwiedzia na szlaku w oddali, uszanuj jego przestrzeń. Nie podchodź do niego, daj mu jak najwięcej miejsca. Spróbuj powoli wrócić w tę samą stronę, z której przyszedłeś. Jeżeli musisz kontynuować wycieczkę, poczekaj, aż niedźwiedź odejdzie w swoją stronę.
- W przypadku kontaktu przede wszystkim zachowaj spokój i nie panikuj. Wycofuj się powoli i unikaj gwałtownych ruchów. Zdecydowanie nie próbuj uciekać, nie masz żadnych szans, niedźwiedź jest znacznie szybszy od ciebie! Jeśli nie jesteś Supermanem ani obdarzony super mocami w żadnym wypadku ci się nie uda. Pamiętaj, że to duże zwierzę tylko sprawia ociężałego i powolnego natomiast mogą pokonywać duże odległości w stosunkowo krótkim czasie. Może poruszać się z prędkością ponad 45 km/h. Najszybsi sprinterzy wśród ludzi osiągają prędkość zaledwie około 33 km/h! i to po płaskim ...
- Stale obserwuj go i jego reakcje, ale unikaj bezpośredniego kontaktu wzrokowego i nie próbuj odgadnąć, co myśli niedźwiedź. Na pewno nie zauważysz niczego po jego „wyrazie twarzy”, ponieważ on nie ma wyrazu twarzy!
- Czasami niedźwiedź, który czuje się zagrożony, będzie „działał” agresywnie, aby bronić się przed postrzeganym zagrożeniem. Zanim dojdzie do bezpośredniego kontaktu, często zwierzęta stają na tylnych łapach. W takim przypadku nie możesz wykonywać gwałtownych gestów i przede wszystkim trzymaj się z dala od niego. I pamiętaj, że niedźwiedź to nie miś — nie próbuj go przytulać.
- Nie próbuj zbliżać się do niedźwiedzia, a tym bardziej nie próbuj go nakarmić.
- Jeśli natkniesz się na małe niedźwiadki, nie podchodź do nich, matka na pewno jest gdzieś w pobliżu i może być bardzo niebezpieczny podczas obrony swoich młodych.
Niedźwiedź Cię zobaczył i idzie za Tobą, co należy robić?
Matka z niedźwiadkiem pośród borówek w TatrachJeżeli żadna z powyższych wskazówek i zaleceń nie okazała się skuteczna, zapoznaj się z poniższymi radami:
- Nie spuszczaj niedźwiedzia z pola widzenia, ale unikaj spojrzenia oko w oko — może uznać to za wyzwanie z twojej strony!
- Jeśli niedźwiedź podąża za Tobą, ale zachowuje dystans, spróbuj go przepędzić, np. hałasem. Podnieś ręce nad głowę i spróbuj być większy. Czasami pomaga rozmowa z niedźwiedziem spokojnym i głębokim głosem. Natomiast jeśli twój głos jest piskliwy, to lepiej nie próbuj podobnych procedur — chyba że chcesz go zdenerwować.
- Zanim dojdzie do bezpośredniego kontaktu, często zwierzęta stają na tylnych łapach. Świadome twojej obecności może pozorować atak, kawałek podbiegając, a następnie odwracając w ostatniej sekundzie. Niedźwiedzie mogą również reagować defensywnie.
- Gdy stanie się najgorsze i niedźwiedź faktycznie zacznie atakować, najważniejsze, aby nie panikować. Podczas gdy spotkanie z tym wielkim zwierzęciem może być szokujące, panika może tylko pogorszyć sytuację. Płóż się na ziemi i udawaj „martwego robaka”. Chroń swoją głowę, szyję i brzuch i nie ruszaj się, dopóki niedźwiedź nie opuści twojego obszaru. Zachowaj szczególną ostrożność, bo możesz sprowokować go do ponownego ataku.
- Jeśli niedźwiedź już cię ściga i masz okazję wspiąć się na drzewo, skorzystaj z tego. Pamiętajcie jednak, że musi to być porządne i trzeba wspiąć się na wysokość przynajmniej czterech, pięciu metrów! Dorosły osobnik nie umie zbyt dobrze wspinać się na drzewa, robią to raczej młode (podczas zabaw, w przypadku bezpośredniego niebezpieczeństwa itp.).
Żadne zalecenia ani porady nie są jednak w 100% trafne i czasem trzeba po prostu improwizować. Niedźwiedź jest stworzeniem stosunkowo nieśmiałym i unikającym kontaktu z człowiekiem. Chyba że jest to osobnik zaburzony, o tak zwanych nawykach synantropijnych. Czyli taki, który przyzwyczaił się do obecności człowieka i czerpie z tej obecności korzyści — zbiera śmieci z niezabezpieczonych koszy na śmieci, domów, jest karmiony przez turystów...Nawet taki niedźwiedź nie jest zabójcą. Człowiek oduczył takiego osobnika naturalnego poszukiwania pożywienia i wtedy niedźwiedź domaga się pożywienia od człowieka. „Tak mnie nauczyłeś, więc nakarm mnie” – może pomyśleć niedźwiedź.
Michał Jarząbek-GiewontW Stanach Zjednoczonych, gdzie mają duże problemy z niedźwiedziami Grizzli zalecają w przypadku spotkania drapieżnika:
Jeśli zostaniesz zaatakowany przez niedźwiedzia, jest udawanie martwego. Połóż się na brzuchu, trzymając ręce na szyi. Rozłóż nogi, aby utrudnić mu przewrócenie. Nie podnoś się, dopóki niedźwiedź nie opuści bliskiego obszaru. Bronienie się zwykle zwiększa intensywność takich agresywnego zachowania. Jeśli jednak atak będzie się utrzymywał, walcz energicznie. Użyj wszystkiego, co masz pod ręką, by uderzyć niedźwiedzia w pysk.AUTOR
Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.
6 recenzje
Paweł
niedziela 14 Kwi 2024
WAŻNE!
Udawania martwego ma sens w sytuacji gdy niedźwiedź uzna, że wszedłeś na jego terytorium i stanowisz dla niego zagrożenie, zazwyczaj w przypadku niedźwiedzi grizzly. Jeśli jednak niedźwiedź brunaty / grizli chce Cię zjeść lub poluje na Ciebie to wtedy musisz walczyć. Natomiast w przypadku czarnych niedźwiedzi atak jest motywowany zazwyczaj głodem / ciekawością i wtedy nie udajemy martwego, tylko całą swoją mocą odpieramy ten atak, niedźwiedź może odpuścić po pierwszym natarciu.
Udawania martwego ma sens w sytuacji gdy niedźwiedź uzna, że wszedłeś na jego terytorium i stanowisz dla niego zagrożenie, zazwyczaj w przypadku niedźwiedzi grizzly. Jeśli jednak niedźwiedź brunaty / grizli chce Cię zjeść lub poluje na Ciebie to wtedy musisz walczyć. Natomiast w przypadku czarnych niedźwiedzi atak jest motywowany zazwyczaj głodem / ciekawością i wtedy nie udajemy martwego, tylko całą swoją mocą odpieramy ten atak, niedźwiedź może odpuścić po pierwszym natarciu.
Teresa
sobota 23 Paz 2021
Ja dzisiaj spotkałam dwa niedźwiedzie jak wracałam ze schroniska Ornak. Usunęłam się w bok, weszłam na czarny szlak parę metrów (ile się dało), niedźwiedzie doszły, ale na moje szczęście nie zamierzały wchodzić do góry, a nawet po chwili nawróciły i zaczęły uciekać. Po chwili zeszłam i całe szczęście wracały kolejne osoby. Ale co ja przeżyłam, to tylko ja wiem. Tatrzańska trauma
Ryszard Milczarek
niedziela 16 Sie 2020
Miałem podobne spotkania na tym szlaku, tam łatwo spotkać niedzwiedzia , a przynajmniej jego ślady.To tyle .
Konrad
wtorek 08 Paz 2019
W zeszly czwartek padal snieg od 6tej do 8mej. Zaraz po 8mej wyszedlem ze schroniska Ornak w kierunku Ornaku. Od Iwanickej Przeleczy az po koniec kosodrzewiny odcisniete byly lapy niedzwiedzia w swiezym sniegu. Niedzwiedz schodzil z Ornaka maks. godzine wczesniej. Gdyby nie opady sniegu, to wyszedlbym ze schroniska wczesniej i moglibysmy sie spotkac na waskiej, kretej kamienistej drodze. Co wtedy najlepiej byloby zrobic. W ta kosodrzewine wejsc sie nie da, a wycofanie sie tez by pewnie nic nie dalo, bo niedziwedz na pewno szybciej by schodzil niz ja. Rozmawialem tego dnia z Albinem Marciniakiem (mial juz bliskie spotkania z niedzwiedziami) i on powiedzial, ze w tym przypadku on by stanal jak najbardziej z boku i niedzwiedzia przepuscil.
olek
poniedziałek 02 Wrz 2019
łatwo powiedziec nie uciekaj na widok niedziwedzia, ale jakby było w praktyce? człowiek może spanikować. Wyglada na to że najbezpieczniej zatrzymac się i stac po jego zobaczeniu żeby nie pomyslał że idziemy jednak do niego albo z kolei uciekamy
Maciek
wtorek 21 Maj 2019
Warto przeczytać.