Najwyższe szczyty Tatr — największe szczyty tatrzańskie

Tatry to pasmo górskie o charakterze alpejskim, przyciągają turystów, wspinaczy i miłośników górskich krajobrazów. Najwyższe z tatrzańskich szczytów leżą po słowackiej stronie i wszystkie należą do korony Tatr. Poniżej przedstawiamy ich charakterystykę.

Lista 5 najwyższych samodzielnych szczytów w Tatrach

1. Gerlach 2. Łomnica 3. Lodowy Szczyt 4. Durny Szczyt 5. Wysoka
Wszystkie one leżą w słowackich Tatrach Wysokich.

1. Gerlach 2655 m n.p.m. (Gerlachovský štít) — najwyższy szczyt Tatr

Najwyższy szczyt w Tatrach i jednocześnie całych Karpat wznosi się nad Doliną Białej Wody, Batyżowiecką i Wielicką. W potężnym masywie Gerlacha wyróżnia się dwa główne szczyty: Zadni Gerlach 2637 m oraz najwyższym właściwy Gerlach 2655 m. Oba te wierzchołki, tworzące wraz z dalszymi Pośrednim i Małym Gerlachem jeden wielki, zwarty, granitowy masyw.

Gerlach zwany także Wielkim Gerlachem leży w bocznej grani, ciągnącej się na pd. wsch. od Zadniego Gerlacha, od którego oddziela go wybitna przełęcz Tetmajera. Grań ciągnie się dalej, aż po Mały Gerlach, którego boczne ramiona zamykają Kocioł Gerlachowski. Gerlach za najwyższy szczyt Tatr został uznany dość późno, bo w 1838 r. wcześniej za taki uchodził Krywań, a następnie Łomnica lub Lodowy Szczyt.

Pierwszego wejścia na szczyt dokonał prawdopodobnie w 1834 r. znakomity przewodnik Johann Still razem z czterema spiskoniemieckimi myśliwymi polującymi na kozice. Ósmego wejścia na szczyt dokonał pierwszy proboszcz Zakopanego ks. Józef Stolarczyk wraz z zakopiańskimi przewodnikami: Wojciechem Gąsienicą-Kościelnym, Wojciechem Rojem, Wojciechem Giewontem i Szymonem Tatarem starszym 22 IX 1874 r.

Pierwszego zimowego wejścia w styczniu 1905 r. dokonał zespół międzynarodowy, w skład którego wchodzili: Janusz Chmielowski (Polska) i Karol Jordan (Węgry) w towarzystwie przewodników z obu stron Tatr. Obecnie według przepisów Słowackich na wierzchołek turyści mogą wejść jedynie w towarzystwie uprawnionych przewodników wysokogórskich.

Nazwa Gerlach w obecnym brzmieniu wywodzi się w prostej linii od nazwiska komesa Gerlacha ze Spiskiej Soboty lub jego syna o tym samym, popularnym wówczas wśród niemieckich osadników imieniu. Był on założycielem podtatrzańskiej wsi Gerlachów na Spiszu. Po II wojnie światowej nazwa została zmieniona na Szczyt Stalina i przez pewien okres była jego oficjalną nazwą. Na szczycie znajduje się metalowy krzyż ustawiony w 1998 roku przez słowackich ratowników THS (Tatranská horská služba). Dzięki wysokości i malowniczym widokom góra jest jednym z częściej odwiedzanych miejsc.

2. Łomnica 2634 m (Lomnický štít) — drugi najwyższy szczyt w Tatrach

Łomnica z obserwatorium

Wybitny szczyt w słowackich Tatrach Wysokich, drugi co do wysokości samodzielny masyw tatrzański. Jego trójkątna piramida góruje nad okolicznymi szczytami i dlatego aż do połowy XIX w. uważany był za najwyższy wierzchołek Tatr. U stóp góry leżą Kieżmarska Dolina, Łomnicka Dolina i Dolina Małej Zimnej Wody. Wierzchołek Łomnicy w praktyce nie istnieje. Jego role odgrywa nieduży betonowy słupek, który usytuowany jest obok otoczonego barierkami wąskiego tarasu widokowego, w jaki przebudowano grań szczytową. Wyższym od niego jest budynek stacji kolejki, obok którego znajduje się obserwatorium meteorologiczne i astrofizyczne — najwyżej położona budowla w Karpatach i tej części Europy.

Z turystycznego punktu widzenia szczyt Łomnicy jest bardzo atrakcyjny, głównie ze względu na rozległe i wspaniałe widoki na całe Tatry. Góra należy do jednego z dwóch tatrzańskich wierzchołków (drugi to Kasprowy Wierch), na które żądnych górskiej przygody turystów wywożą wagoniki kolejki linowej. Kolejka na Łomnicę kursuje w lecie i w zimie, należy do szczytów najczęściej odwiedzanych.

Pierwszymi turystami i badaczami, którzy weszli na wierzchołek byli szkot Robert Townson 1793 r. a dziesięć lat później polski uczony Stanisław Staszic w towarzystwie przewodników (strzelców). Wcześniej zapewne szczyt zdobyli spiscy poszukiwacze skarbów.
Nazwa Łomnicy wywodzi się od posiadłości Wielka Łomnica, dawniej szczyt nazywano także Krępakiem lub Krapakiem Wielkim.

       

Ten drugi najwyższy szczyt z powodu wysokości i okazałej, dawniej majestatycznej sylwetki, rzucającej się w oczy ze Spisza Łomnica określana była jako „Królewna tatrów". Niestety to, co obecnie znajduje się na wierzchołku trudno nazwać koroną. Na górę można wyjechać kolejka linową.

3. Lodowy Szczyt 2627 m (Ľadový štít)

Trzeci pod względem wysokości szczyt tatrzański i zarazem najwyższy w głównej grani Tatr. Piramidalny masyw Lodowego Szczytu najokazalej prezentuje się od północy z okolic Podhala jako jeden z dominujących elementów panoramy górskiej. W skład Lodowego Szczytu wchodzi Lodowa Kopa, Śnieżny Szczyt oraz szereg turni, ciągnie się od Lodowej Przełęczy do Śnieżnej Przełęczy w grani głównej.

Ten wspaniały szczyt wznosi się nad Doliną Jaworową, ku której opada graniami rozdzielającymi wiszące dolinki: Zadnią, Suchą i Śnieżną.

Pierwsze wejście należy zapewne do myśliwych górali z Jurgowa, natomiast pierwszymi odnotowanymi zdobywcami szczytu byli: Irlandczyk John Ball, Wilhelm Richter i węgierski malarz nieznanego nazwiska, towarzyszyli im góralscy myśliwi z Jurgowa w 1843 r. Jako pierwszy polak wszedł tutaj ówczesny proboszcz Zakopanego — ksiądz Józef Stolarczyk.

Na Lodowy Szczyt nie ma udostępnionego szlaku turystycznego, droga wiodąca od Pięciu Stawów Spiskich przez ramię Lodowego i przez Lodowego Konia przeznaczona jest dla uprawnionych turystów i taterników. Koń w tym grzbiecie jest najsłynniejszym koniem skalnym w Tatrach. Nazwa pochodzi od wąskiego i eksponowanego fragmentu grani, na której mniej wprawni bądź nieodporni na przepaść śmiałkowie posuwali się, siedząc okrakiem jak na koniu. Widok z wierzchołka od lat należy do najwspanialszych w całych Tatrach.

4. Durny Szczyt 2623 m (Pyšný štít)

Wybitny szczyt w grani Łomnicy, plasujący się w pierwszej piątce najwyższych samodzielnych szczytów tatrzańskich. U jego podnóży leżą dwie doliny: Dolina Pięciu Stawów Spiskich i Miedziana Kotlina. Durny wznosi się w grani bocznej pomiędzy Baranimi Rogami a Łomnicą. Razem z sąsiednim, niewiele mniejszym Małym Durnym Szczytem tworzy wielki masyw, który od Spiskiej Grzędy oddziela Juhaska Przełączka, natomiast od Łomnicy — Klimkowa Przełęcz. Pierwsze wejście od strony północnej, a zarazem pierwsze polskie wejście — Jan Gwalbert Pawlikowski z przewodnikami tatrzańskimi Józefem Sieczką i Maciejem Sieczką w 1881 r.

Na wierzchołek nigdy nie prowadziły znakowane czy sztucznie ubezpieczone szlaki. Ze względu na wysokość oraz imponujący wygląd Durny od dawna zaliczany jest wśród turytów jako jeden z najbardziej ambitnych szczytów tatrzańskich. Nazwa szczytu pochodzi od słowa durny, które w gwarze góralskiego oznacza hardy, dumny, pyszny, zuchwały. Spiszacy szczyt nazywali także Małą Łomnicą, nazwę Durny Szczyt do literatury wprowadził ks. Józef Stolarczyk.

5. Wysoka 2547 m (Vysoká)

Uznawany jest za jeden z najpiękniejszych i najciekawszych turystycznie oraz taternicko szczytów w Tatrach. Góruje nad czterema dolinami: Ciężką, Smoczą, Złomiską Zatoką i Dolinka Rumanową. Wysoka składa się z dwóch blisko siebie położonych, prawie identycznych granitowych wierzchołków przegrodzonych Przełączką w Wysokiej. Szczyt wznosi się w grani głównej Tatr, tworząc razem z sąsiednimi szczytami tzw. koronę Wysokiej.

Pierwszego wejście na obydwa wierzchołki dokonał Mór Déchy wraz z przewodnikami w 1874 r. Pomimo że Wysoka położona była po węgierskiej stronie Tatr, szczyt był częstym celem ambitniejszych turystów z Polski wychodzących na niego przez Wagę. Drugiego wejścia dokonał Adam Asnyk, Mieczysław i Jan Gwalbert Pawlikowscy wraz z góralami zakopiańskimi pod wodzą Macieja Sieczki w 1876 r. W tym samym roku Towarzystwo Tatrzańskie założyło klamry pomagające wyjść na Wysoką drogą od przełęczy Waga.

Na wierzchołku stoi osadzony w 1955 roku żelazny krzyż. Widok ze szczytu jest podobny do tego z sąsiednich Rysów. Aktualnie wyjście na Wysoką jest dostępne dla zwykłych turystów tylko w towarzystwie przewodnika. Nazwa Wysoka pochodzi od jej wielkiej wysokości oraz smukłego kształtu i samotnego położenia.

Najwyższe szczyty Tatr Polskich

To imponujące masywy górskie, które przyciągają turystów, wspinaczy i miłośników przyrody. Leżące po polskiej stronie Tatr zachwycają swoimi kształtami, charakteryzują się one wysokimi ścianami skalnymi i często stanową cel wycieczki górskiej. Poznaj listę szczytów będącymi najwyższymi w Polsce.

1. Rysy 2499 m — najwyższy szczyt polski

Rysy widok z Rusinowej Polany

Widoczny znad Morskiego Oka nie wygląda zbyt imponującą. Rysy posiadają trzy wierzchołki, z czego ten o wysokości 2499 m n. p. m jest najwyższym szczytem w Polsce. Na górę prowadzą szlaki znad Morskiego Oka od polskiej strony i znad Popradzkiego Stawu od strony słowackiej. Rysy leżą na granicy polsko-słowackiej, co sprawia, że są one popularnym celem wycieczek zarówno dla polskich, jak i zagranicznych turystów. Należą również do najbardziej charakterystycznych punktów widokowych w Tatrach. Z góry roztacza się rozległa panorama na Tatry Bielskie, Tatry Wysokie i Tatry Zachodnie.

2. Mięguszowiecki Szczyt Wielki 2438 m n.p.m.

Drugi pod względem wysokości szczyt w Tatrach Polskich osiągający wysokość 2438 m n.p. m. Wznosi się między Hińczową Przełęczą a Wyżnią Mięguszowiecką Przełęczą. Jego nazwa wywodzi się od Mięguszowieckiej Doliny i od wsi spiskiej Mięguszowce. MSW możemy podziwiać w panoramie znad Morskiego Oka, nad którym góruje szczyt.

Nie prowadzi na niego żaden znakowany szlak turystyczny, szczyt dostępny jest dla taterników. Jego północna ściana, której wysokość wynosi ok. 1000 metrów, stanowi z punktu widzenia taterników jeden z atrakcyjniejszych obiektów tatrzańskich. Pierwsze wejście należało do młodego Ludwika Chałubińskiego wraz z góralami zakopiańskimi — Wojciechem Rojem i Maciejem Sieczką Niegdyś, bardziej doświadczeni turyści wchodzili na Mięguszowiecki Szczyt Wielki tzw. Drogą po Głazach.

3. Niżnie Rysy 2430 m

Trzeci co do wysokości w Polsce wznosi się między Rysami a Wyżnim Żabim Szczytem. Są pierwszym od południa masywem bocznym, północnym grzbiecie Rysów, ograniczającym od wschodu Dolinę Rybiego Potoku. Niżnie Rysy opadają swą północno-zachodnią ścianą przeszło 600 m wysoką ścianą w stronę Czarnego Stawu Pod Rysami, jest ona jedną z większych w otoczeniu Doliny Rybiego Potoku. Nazwa Niżnich rysów wywodzi się od sąsiednich Rysów, natomiast pierwotnie były one nazywane Turkiem, ponieważ ich wygląd przypominał głowę Turka w turbanie.

4. Mięguszowiecki Szczyt Czarny 2410 m

Razem z Mięguszowieckim Szczytem Pośrednim i Mięguszowieckim Szczytem Wielkim składa się na masyw Mięguszy. Znajduje się między a Czarnostawiańską Przełęczą a Mięguszowiecką Przełęczą pod Chłopkiem, na którą prowadzi jeden z najtrudniejszych szlaków w Tatrach. Pierwszego znanego wejścia dokonał Karol Englisch i Antonina Englischowa z przewodnikiem w 1903 roku. Niegdyś nazywany był również Mięguszowiecki Szczyt nad Czarnym.

5. Kozi Wierch 2291 m n.pm. — najwyższy szczyt w polskich Tatrach, leżący całkowicie po Polskiej stronie

Kozi Wierch widok z Doliny Pięciu Stawów Polskich

To najwyższy szczyt leżący całkowicie w polskiej części Tatr wysokich. Osiągający wysokość 2291 metrów nad poziomem morza, jest jednym z ważnych punktów na tatrzańskich szlakach turystycznych. Oferuje piękne widoki na leżące u jego stóp dolinę Pięciu Stawów Polskich i Dolinę Gąsienicową.

Ten najwyższy szczyt położony w całości w Polskich Tatrach może stanowić osobny cel wycieczek. Można na niego wejść żółtym szlakiem prowadzącym z doliny Pięciu Stawów Polskich lub Kozią Przełęcz z koziej Dolinki. Bardzo ciekawie wygląda stąd szczyt Świnicy. Kozi Wierch to również jeden z ważniejszych punktów na najtrudniejszym szlaku Tatr — Orlej Perci.

Źródło:

„Wielka Encyklopedia Tatrzańska” Zofia i Witold H. Paryscy

„Tatry Polskie przewodnik” Józef Nyka

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.