Przejdź do treści

Dom pod Jedlami - najpiękniejsza willa w stylu zakopiańskim

Przewodnik tatrzański
Opublikowane według Michał Jarząbek-Giewont w Zakopane · 15 Marzec 2016
Zwiedzając Zakopane, swoje kroki warto skierować na leżący niedaleko centrum Koziniec. Stoi tutaj jeden z najcenniejszych przykładów architektury stylu zakopiańskiego — Dom Pod Jedlami. Jest on szczytowym, najbardziej wyrafinowanym osiągnięciem tegoż stylu architektonicznego.
Budynek został zbudowany według projektu Stanisława Witkiewicza w latach 1896-1897, w miejscu wybranym przez architekta. Wykonawcami byli góralscy budarze pod kierownictwem Wojciecha Roja — znanego przewodnika tatrzańskiego.

Budowa Willi pod Jedlami


Dom pod Jedlami zakopane
Dom posadowiony na wysokiej kamiennej podmurówce, w części południowo-wschodniej posiada dużą werandę, swoim wyglądem przypomina okazałą warownię. Trudno dopatrzyć się w tym wspaniałym budynku cechy chaty góralskiej, która miała być jego pierwowzorem. Po dokładniejszym wpatrzeniu się można je jednak zobaczyć.

Zasadniczym elementem jest konstrukcja dachu, który swoim kształtem jakby organizuje bryłę budynku. Elementy zdobnicze dachu to pazdury, kończący szczyt z prześwitem w formie słońca, który obowiązkowo wieńczy góralską chałupę. Nieodzowne kołkowanie obramień okien i drzwi oraz rysie ocapu.

Wnetrze Domu pod Jedlami


Zaprojektowane przez Witkiewicza od klamek po piece, noszą ślady tradycyjnego zdobnictwa góralskiego. Znajduje się tu dwanaście pokoi, gdzie zachowały się liczne meble w stylu zakopiańskim, kredensy powstałe z połączenia góralskiej półki ze skrzynią, chłopskie stoły i zydle, fotele, dla których wzorem były sanie, serwisy i drobne przedmioty użytkowe wzięte z form góralskich łyżników i cerpaków, kaflowe piece, różne dzieła sztuki oraz okazała biblioteka.

Dom pod Jedlami zima
Budynek został wzniesiony dla prof. Jana Gwalberta Pawlikowskiego-słynnego badacza i publicysty oraz osoby niezwykle zasłużonej dla rozwoju turystyki i ochrony przyrody tatrzańskiej. Pawlikowski należał do najwybitniejszych taterników swych czasów, wraz z Maciejem Sieczką znanym przewodnikiem góralskim jako pierwszy zdobył Mnicha (1879 lub 1980 r.). To wejście uważane jest za początek nowej ery w polskim taternictwie. Był również aktywnym członkiem Towarzystwa Tatrzańskiego i jednym z pomysłodawców powstania Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Obecnie Dom pod Jedlami jest własnością rodziny Pawlikowskich i nie jest udostępniony do zwiedzania. Warto jednak ten wspaniały budynek oglądnąć z zewnątrz. W przyległym ogrodzie zobaczymy bardzo ciekawą studnię w drewnianej obudowie, która również została zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza.
Dawniej w pobliżu willi stał nieduży domek dla służby zwany Domkiem pod Jesionami. W tym nieistniejącym budynku od 1972 roku przez prawie 30 lat mieszkali Zofia i Witold Paryscy, twórcy Wielkiej Encyklopedii Tatrzańskiej.


Dom pod Jedlami zachód słońca


Michał Jarząbek-Giewont autor bloga
AUTOR
Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.


Nie ma jeszcze żadnych recenzji.
0
0
0
0
0
Wróć do spisu treści