Najpiękniejsze doliny w słowackich Tatrach Wysokich: Odkryj ich urok

Największe wypiętrzenie łańcucha Karpat stanowi okazały masyw górski zwany Tatrami. Wznoszą się na granicy Polski i Słowacji, przez część szczytów i przełęczy grzbietu głównego przebiega granica państwowa.

Całe Tatry znajdują się na obszarze ok. 786 km/2, do Polski należy zaledwie nieduża cześć Tatr Zachodnich i Wysokich o powierzchni 175 km/2, pozostały obszar znajduje się w granicach Słowacji. Liczne rozgałęzienia głównej grani tworzą najdłuższe doliny tatrzańskie, dolinki i kotliny na terenie słowackich Tatr Wysokich.

Informacje o dolinach słowackich

Nad dolinami królują najwyższe szczyty w całych Tatrach, należą do nich m.in. Gierlach, Łomnica, Lodowy, Durny.

Na obszarze słowackich Tatr istnieje spora sieć znakowanych szlaków, prowadzących w głąb wielkich dolin, na przełęcze i szczyty. Słowacka część Tatr Wysokich jest bardziej rozległa niż polska i pod wieloma względami atrakcyjniejsza. Najbardziej popularnym jest Magistrala Tatrzańska o długości 65 km, która biegnie wzdłuż Tatr Wysokich równolegle z granią główną, trawersując ich południowe doliny i stoki.

Warto poznać słowacką cześć Tatr, w sezonie letnim panuje tu zdecydowanie mniejszy ruch niż po polskiej stronie gór. Wybierając wycieczki po południowej stronie Tatr, należy pamiętać o obowiązkowym ubezpieczeniu oraz o zakazie chodzenia powyżej schronisk obowiązującym od 1 listopada do 15 czerwca.

Poniżej krótka charakterystyka ciekawszych dolin słowackich Tatr Wysokich.

Dolina Białej Wody

Dolina Białej Wody stanowi górną część największej z tatrzańskich dolin — Doliny Białki. Jest ona jedną z najpiękniejszych spośród dolin znajdujących się po północnej stronie Tatr Wysokich. Dolina rozchodzi się wachlarzowo, długość jej wynosi 7 km i 20 km/2 powierzchni.

W dolnej części porastają ją lasy z rozległymi zielonymi łąkami. Górna część doliny jest skalista, a rozgałęziając się na mniejsze i większe dolinki tworzą wspaniały amfiteatr o charakterze alpejskim. Wiszące doliny boczne podchodzą pod grań główną na 8,5-kilometrowym odcinku pomiędzy Rysami a Małym Jaworowym Szczytem.

Dolinę Białej Wody otaczają następujące wybitne szczyty: Młynarz, Rysy, Wysoka, Ganek, Rumanowy Szczyt, Żłobisty, Zmarzły Szczyt, Batyżowiecki Szczyt, Zadni Gerlach, Mała Wysoka, Świstowy Szczyt, Mały Jaworowy Szczyt i wiele innych.

Głównym ciekiem wodnym płynącym dnem Doliny Białej Wody jest Biała Woda, która po połączeniu z Rybim Potokiem tworzy rzekę Białkę, stanowiącą granicę pomiędzy Polską a Słowacją. W dolinie leży siedem większych jezior górskich.

Szlaki biegnące z Łysej Polany przez dolinę:

- szlak niebiesko znakowany, prowadzi przez przełęcz Rohatka do Doliny Staroleśnej,

- szlak niebieski i zielony, prowadzi przez Polski Grzebień do Doliny Wielickiej.

Dolina Jaworowa

Dolina Jaworowa należy do kilku najwspanialszych w Tatrach. Rozgałęzia się w wiele bocznych dolin i dolinek. Ma urozmaiconą rzeźbę skalną, w dolnej części lesista, w środkowej porasta ją kosodrzewina. Górne piętro nosi typowy alpejski charakter, podziwiać tu można mur granitowych szczytów i turni, imponujących swoim ogromem.

Od sąsiedniej Doliny Białej Wody oddziela Dolinę Jaworową grań Jaworowych Turni, zakończonych masywem Szerokiej Jaworzyńskiej.

Wybitne szczyty górujące nad doliną to: Szeroka Jaworzyńska, Mały Jaworowy Szczyt, Osty Szczyt, Mały Lodowy Szczyt, Lodowy Szczyt, Czarny Szczyt, oraz szczyty grani Tatr Bielskich — Szalony Wierch, Płaczliwa Skała, Hawrań, Nowy Wierch i Murań.

Dnem Doliny Jaworowej płynie Jaworowy Potok, który swój początek bierze, wypływając z Żabiego Stawu Jaworowego w Dolinie Zadniej Jaworowej. W Dolinie Jaworowej znajdują się różnej wielkości stawy tatrzańskie z największym Kołowym 1,67 ha i najgłębszym Żabim Stawem Jaworowym 16 m.

W Dolinie Jaworowej nie ma schroniska ani domów noclegowych, jak również możliwości wyżywienia. U wylotu doliny na Polanie pod Muraniem, stoi leśniczówka TANAP-u.

Nazwa doliny pochodzi najprawdopodobniej od drzewostanów jaworowych, jakie miały niegdyś porastać dolinę. Z końcem XIX w. dolinie mieścił się ogrodzony zwierzyniec, którego właścicielem był pruski książę Christian Hohenlohe. W 1910 roku w północnej ścianie Małego Jaworowego Szczytu miała miejsce tragedia, której ofiarami byli ranny Stanisław Szulakiewicz i spieszący mu z pomocą słynny przewodnik Klemens Bachleda.

Szlaki biegnące przez dolinę z Tatrzańskiej Jaworzyny:

-szlak zielony, prowadzi przez Lodową Przełęcz do Doliny Pięciu Stawów Spiskich,

-szlak niebieski, prowadzi przez Dolinę Koperszadów Zadnich na Przełęcz pod Kopą.

Dolina Kieżmarska

Dolina Kieżmarska jest najdalej na wschód wysuniętą doliną leżącą po południowej słowackiej stronie Tatr Wysokich. W dolnej części zalesiona, w najwyższych partiach podchodzi pod 5-kilometrowy odcinek głównej grani Tatr. Większość obszaru doliny zajmują granitoidy, w skałach osadowych uformowane zostało jej orograficzne lewe skrzydło.

Dolinę Kieżmarską otaczają następujące szczyty: Jagnięcy Szczyt, Jastrzębia Turnia, Kołowy, Czarny Szczyt, Baranie Rogi, Durny, Łomnica, Kieżmarski Szczyt i Mały Kieżmarski Szczyt.

W głównej gałęzi Doliny Kieżmarskiej znajduje się kilka polan. Głównym ciekiem wodnym jest Kieżmarska Biała Woda, znajduje się tu również kilka stawów.

Najbardziej znany jest Zielony Staw, a jego otoczenie jest słusznie uważane za najpiękniejsze po południowej stronie Tatr. Nad brzegiem jeziora stoi Schronisko przy Zielonym Stawie, gdzie można otrzymać nocleg oraz wyżywienie. Imponująco przedstawia się najwyższe z urwisk w tym rejonie, północna ścian Małego Jaworowego Szczytu.

Nazwa doliny pochodzi od miasta Kieżmark, do którego większa część doliny niegdyś należała. Dolina Kieżmarska i okolice Zielonego Stawu były celem pierwszej odnotowanej wycieczki w Tatry, którą z Kieżmarku w 1565 roku obyła Beata Łaska z Kościeleckich.

Szlaki biegnące przez Dolinę Kieżmarską:

- szlak żółty, prowadzi nad Zielony Staw Kieżmarski, a stamtąd na Jagnięcy Szczyt,

- szlak żółty, prowadzi nad Wielki Biały Staw i stamtąd na Przełęcz pod Kopą

- szlak zielony, prowadzi obok Schroniska pod Szarotką do Doliny Kieżmarskiej

- szlak czerwony, cześć Magistrali Tatrzańskiej, prowadzi znad Łomnickiego Stawu przez Rakuski Przechód

Dolina Małej Zimnej Wody

Ta wspaniała krajobrazowo dolina leży po południowej stronie Tatr Wysokich. Dolna zalesiona część doliny wznosi się dość stromo górę. Część środkową porasta kosodrzewina i różnorodne kwiaty. System dolinny wyrzeźbiony został w granitach i stanowi wspaniały przykład krajobrazu polodowcowego.

Nad doliną wznoszą się wybitne szczyty: Łomnica, Durny, Baranie Rogi, Lodowy, Kopa Lodowa, Mały Lodowy Szczyt i Pośrednia Grań.

Powyżej potężnej stawiarskiej ściany znajduje się górne piętro Doliny Małej Zimnej Wody — Dolina Pięciu Stawów Spiskich. Jest ona obszernym skalistym owalnym tarasem, znajdują się tutaj jeziora górskie leżące w zagłębieniach wyżłobionych przez lodowiec w granitowych skałach.

W Dolinie Pięciu Stawów Spiskich podziwiać można najpiękniejsze w całych Tatrach ogromne wygłady polodowcowe (mutony lub barańce). W dolinie stoi kamienne schronisko Téryego zwane popularnie „Terinką". Dnem Doliny Małej Zimnej Wody płynie potok Mała Zimna Woda, który odwadnia Dolinę Pięciu Stawów Spiskich i Dolinkę Lodową.

Szlaki biegnące przez Dolinę Małej Zimnej Wody:

-szlak zielony, prowadzi przez Lodową Przełęcz do Doliny Jaworowej,

-szlak żółty, prowadzi przez Czerwoną Ławkę do Doliny Staroleśnej.

Dolina Staroleśna

Dolina Staroleśna należy do największych dolin po słowackiej stronie Tatr Wysokich. Od sąsiedniej doliny Małej Zimnej Wody oddziela ją Pośrednia Grań.

Dolina w dolnej swej części jest zalesiona, w środkowej wznosi się łagodnie, a w górnej piętrzy progami. Górna część jest rozległa i składa się z szeregu kotlin i dolinek. Znajduje się tutaj najwięcej stawów ze wszystkich tatrzańskich doliny, jest tu aż 27 różnej wielkości jezior, ale na ogół niewielkich. Między Długim Stawem a Pośrednim Harnaskim Stawem stoi schronisko turystyczne Zbójnicka Chata.

Nad Doliną Staroleśną wznoszą się następujące wybitne szczyty: Pośrednia Grań, Mały Lodowy, Ostry Szczyt, Jaworowy Szczyt, Świstowy Szczyt, Mały Jaworowy Szczyt, Mała Wysoka, Staroleśny Szczyt, Sławkowski Szczyt. Dolina ma typowy charakter polodowcowy i jest standartowym przykładem rozwinięcia takich form w Tatrach. Zobaczyć można tu stromo podcięte zbocza, zwieszone cyrki lodowe, wielkie progi skalne, które oddzielają poszczególne piętra doliny.

Nazwa Dolina Staroleśna wywodzi się od wsi spiskiej — Stara Leśna, której granice dawniej obejmowały tę dolinę.

Szlaki biegnące przez Dolinę Staroleśną:

- szlak niebieski, prowadzi przez Rohatkę do Doliny Białej Wody,

- szlak żółty, prowadzi przez Czerwoną Ławkę do Doliny Pięciu Stawów Spiskich.

Dolina Mięguszowiecka

Dolina Mięguszowiecka to jedna z największych i najwspanialszych dolin po południowej stronie Tatr Wysokich. Ma typowo alpejski charakter, cały jej obszar zbudowany jest z granitów ukształtowanych przez lodowiec. Główny ciąg doliny rozwidla się w górze w dwie odnogi: Dolinę Hińczową i Żabią Dolinę Mięguszowiecką. Całą dolinę otaczają potężne masywy górskie.

Do wybitnych szczytów górskich wznoszących się nad doliną należą: Osterwa, Kończysta, Zmarzły Szczyt, Rumanowy Szczyt, Ganek, Wysoka, Ciężki Szczyt, Rysy, Hińczowa Turnia, trzy wierzchołki Mięguszowieckich Szczytów, Cubryna, Koprowy Wierch, szczyty w Grani Baszt.

Głównym ciekiem wodnym w Dolinie Mięguszowieckiej jest rzeka Poprad powstająca z połączenia potoku Krupa wypływającego z Popradzkiego Stawu z Mięguszowieckim Potokiem.

W Dolinie Mięguszowieckie leży siedem większych jezior, między nimi największy i najgłębszy po słowackiej stronie — Wielki Hińczowy Staw.

Do większych zbiorników należy naturalnie zarybiony Popradzki Staw, nad którego brzegiem stoi duży hotel górski. W górnym piętrze Żabiej Doliny Mięguszowieckiej — Kotlince pod Wagą, stoi schronisko pod Rysami, będące najwyżej położonym schroniskiem w całych Tatrach.

Szlaki biegnące przez Dolinę Mięguszowiecką:

- szlak czerwony, część Magistrali Tatrzańskiej łączy Szczyrbskie Jezioro z Doliną Batyżowiecką,

- szlak żółty, znad Popradzkiego Stawu do Symbolicznego Cmentarza i w dół do Doliny Mięguszowieckiej,

- szlak zielony, prowadzi do Popradzkiego Stawu,

- szlak niebieski, prowadzi do Doliny Hińczowej i na Koprową Przełęcz,

- szlak czerwony, biegnący Doliną Żabią Mięguszowiecką przez Wagę na Rysy.

Dolina Młynicka i Furkotna

Dolina Młynicka jest największą z dolin wcinającą się w masyw Krywania od południowej strony. Jej wylot znajduje się w pobliżu Szczyrbskiego Jeziora.

Nad dolną wznoszą się następujące szczyty: Skrajna Baszta, Mała Baszta, Szatan, Hlińska Turnia, Szczyrbski Szczyt, Hruby Wierch, Furkot oraz Wielkie Solisko, Małe Solisko, Szczyrbskie Solisko i Skrajne Solisko.

Dolina Młynicka

Nie posiada bocznych odgałęzień. Jedynie jej górna część jest przedzielona przez południową grzędę Szczyrbskiego Szczytu na dwa różnej wielkości kotły. Dno Doliny Młynickiej jest przedzielone poprzecznymi progami na cztery piętra. Głównym ciekiem wodnym w dolinie jest potok Młynica, jednym z progów spada wodospad Skok, który jest jednym z najpiękniejszych w Tatrach. W dolinie znajduje się kilka stawów z najwyżej położonym Kolistym Stawkiem.

Nie ma tu schroniska, u jej wylotu mieści się dolna stacja wyciągu krzesełkowego na Skrajne Solisko.

Dolina Furkotna

Wąska i długa, sąsiaduje z Doliną Młynicka, od której oddziela ją grań Solisk. Ciekawsze szczyty wokół doliny to: Siodełko, Ostra, Furkot oraz szczyty w Grani Solisk. W dolinie znajduje się kilka stawów, jej dnem płynie Furkotny Potok.

Przez obydwie doliny przebiega szlak na Bystrą Ławkę.

---

AUTOR