17 zasad udanego fotografowania w górach

Góry to jedne z najpotężniejszych, budzących podziw obiektów na Ziemi. Dlatego nie można się dziwić, że przyciągają mnóstwo fotografów. Przebywanie w górach jest nie tylko wyjątkowe, ale także daje możliwość wykonania dynamicznych zdjęć krajobrazów górskich.

Nie oznacza to jednak, że fotografowanie w górach jest łatwe. Jest to prawdopodobnie jeden z najtrudniejszych rodzajów fotografii często związane z trudnością dotarcia do miejsca, w którym chcesz wykonać zdjęcie. Fotografia górska daje niezwykłą satysfakcję z udanego ujęcia, a piękne zdjęcia mogą cieszyć oko.

Aby fotograficzne wyjście w góry było udane warto przestrzegać kilku rzeczy:

1. Cierpliwość się opłaca

Jedną z najważniejszych lekcji, których nauczy Cię fotografia górska, jest cierpliwość. Musisz się w nią uzbroić, ponieważ zrobienie najlepszych ujęć wymaga czasu. Możesz spędzić wiele czasu, czekając na tę jedną chwilę wartą uchwycenia na zdjęciu. Często najlepsze chwile zdarzają się po przejściu np. frontu burzowego, który oczywiście należy przeczekać w bezpiecznym miejscu.

2. Światło w górach

Nie jest tajemnicą, że ważnym elementem każdego rodzaju fotografii krajobrazowej jest oświetlenie. Wczesne poranki i późne popołudnia oferują najlepsze światło. Niskie słońce uwydatnia cienie i tekstury. Oczywiście nie oznacza to, że nie możesz fotografować o innych porach dnia. W fotografii górskiej burzowe niebo może dodać dramatyzmu i powagi na zdjęciu.

Najważniejszym elementem jest kierunek i intensywność światła. Staraj się jednak unikać fotografowania krajobrazów w południowym słońcu. Ostre światło może sprawić, że scena będzie wyglądać na płaską i nieciekawą.

Zachód słońca w górach

Jeśli nie jesteś przyzwyczajony do fotografowania w górach, światło tutaj znacznie się różni od tego w innych miejscach. Przykładowo możesz zobaczyć kolorowe chmury o wschodzie lub zachodzie słońca. Najlepsze światło do fotografii, czyli tzw. „złota godzina" występuję na godzinę przed zachodem i godzinę przez godzinę po wschodzie słońca.

W zależności od innych zmiennych, takich jak chmury, pogoda i pora roku, światło może potrzebować godzin, aby w pełni wschodzić lub zachodzić. Pamiętaj, że planując fotografować o tej porze dnia, musisz uwzględnić czas wejście lub zejście ze szczytu. Jeśli wybierasz się na zachód słońca, musisz być w zaplanowanym miejscu na kilka godzin przed typową złotą godziną (godzinę przed zachodem słońca), w przeciwnym razie możesz przegapić pożądane światło.

3. Połącz fotografowanie z wycieczką

Fotografowanie w górach może być łatwe, ale zwykle uzyskanie pożądanych ujęć wymaga większego wysiłku. Często, aby dotrzeć w odpowiednie miejsce, musisz pamiętać, że na plecach niesiesz dodatkowe kilogramy sprzętu fotograficznego.

Wymagająca wycieczka może być równie satysfakcjonująca, jak miejsce docelowe, prowadząc do nieplanowanych chwil i ujęć, równie pięknych i wyjątkowych. Wędrowanie po górach uczy również cierpliwości, wytrwałości i innych zasad ważnych w fotografii, jak również w życiu. Dla tego nie unikaj trudnych szlaków, ponieważ zazwyczaj prowadzą one do najbardziej zapadającego w pamięć obrazu górskiego. Tatry oferują wiele malowniczych szlaków, tak po polskiej jak również słowackiej stronie.

4. Głębia ostrości ma znaczenie

Jednym z najważniejszych elementów fotografii górskiej jest głębia. Niezależnie od tego, czy fotografujesz wiele pasm górskich, czy też szczegóły pojedynczego zbocza górskiego, aby w pełni uchwycić majestat gór, potrzebujesz maksymalnej głębi na swoich zdjęciach. W przypadku fotografii górskiej ważne jest, aby fotografować z mniejszą przysłoną. Większa głębia prowadzi do bardziej dynamicznych, szczegółowych ujęć.

5. Statyw to Twój przyjaciel

Solidny, lekki statyw to jeden z najważniejszych elementów wyposażenia, potrzebnego podczas fotografowania w górach. Pozwala na ustawienie małej przysłony, gdy światło jest ograniczone i przepuszczenie większej jego ilości. Ponadto statyw jest niezbędny do fotografowania z dłuższymi czasami otwarcia migawki, np. aby uchwycić ruch na wodzie lub niebie.

Statywy zwiększą Twoje możliwości w górach i nie powinieneś wyruszać na szlak bez niego. Ten element fotografii może się również przydać, gdy będziesz chciał zrobić wspólną fotografię z samowyzwalacza. Przy takim zdjęciu osoby fotografowane warto również doświetlić dobrą lampa błyskową.

6. Nie tylko szeroki kąt

Zwykle ludzie zaczynający fotografować krajobrazy mają podstawowy obiektyw, dzięki którym można ująć szersze kadry. Obiektywy szerokokątne są świetne do górskich krajobrazów, jednak zabranie teleobiektywu zapewni równe, jeśli nie większe możliwości fotografii górskiej.

Długi obiektyw o ogniskowej od 100 do 500 mm pozwala wyjść poza to, co widzi ludzkie oko, i rejestrować warstwy i szczegóły, które naprawdę zapierają dech w piersiach. Teleobiektyw może uchwycić pasmo chmur lub mgły na niewielkim odcinku góry, lub pierwsze światło poświaty, gdy słońce wschodzi nad górami. Mogą się również przydać, gdy wypatrzymy jakiegoś płochliwego mieszkańca w gór np. świstaka.

Przeczytaj o fotografii zwierząt górskich w naszym innym artykule.

7. Tworzenie emocji na zdjęciach

Kobieta w górach

Góry są potężne i mają wielki wpływ na wielu ludzi. Mogą wzbudzać emocje i tworzyć wspomnienia, które są trudne do zapomnienia. Na fotografii górskiej, należy pamiętać o uchwyceniu tych emocji na zdjęciach.

Niezależnie od tego, czy chcesz uchwycić pierwsze lub ostatnie światło dnia w górach, sfotografować niektóre elementy sezonowe, takie jak polne kwiaty lub jesienne liście, czy też umieścić na zdjęciu człowieka, aby zwiększyć skalę i dodać emocji, spróbuj sprawić, by widz coś „poczuł”. Obraz wizualny może obudzić zmysły i wywołać silne emocje. Zdjęcia wtedy będą wyjątkowe niezależnie od tego, czy są przeznaczone do użytku komercyjnego, redakcyjnego czy galeryjnego.

8. Kontrast w górach jest ważny

Jeśli chodzi o fotografię górską, kontrast jest bardzo ważny. Niezależnie od tego, czy chcesz uchwycić kontrast niebieskiego nieba z głęboką zielenią linii lasu, czy separację kolorów potrzebną do ponadczasowych, czarno-białych odbitek, musisz uchwycić kontrast na swoich zdjęciach górskich.

Przydatnym narzędziem do uchwycenia odpowiedniego kontrastu będą filtry fotograficzne np. polaryzacyjny. Jeśli fotografujesz, z dala od bezpośredniego światła słonecznego, szybkie przekręcenie filtra polaryzacyjnego zapewni kontrolę nad kontrastem i kolorem, jaki chcesz uzyskać na swoich zdjęciach. Taki filtr pomoże w kontrolowaniu odblasków i odbić, co jest również ważne w fotografii górskiej.

Filtr może być jednym z najmniejszych akcesoriów do aparatu w Twojej torbie, ale ma jeden z największych wpływów na Twoje zdjęcia górskie. Pozwala uzyskać większy kontrast i kolory, dzięki czemu może przenieść fotografię górską na wyższy poziom.

9. Proste nie znaczy gorsze

W górach równie skuteczne jest skupienie się na prostych, minimalistycznych kompozycjach. Pomyśl o zielonych roślin odbijających się w tatrzańskim jeziorze lub o małym kawałku szczytu przebijającym się przez warstwę chmur. Skupienie się na prostocie może czasem stworzyć najgłębsze, potężne obrazy gór.

10. Miej respekt do gór

Za każdym razem, gdy wybierasz się tam na zdjęcia, ważne jest, aby mieć szacunek do góry. Majestatyczne szczyty są niewiarygodnie piękne, ale także bardzo niebezpieczne. Przepaście, nagle zmieniająca się pogoda, burze z piorunami to tylko niektóre z górskich niebezpieczeństw. Nagłe zmiany pogody mogą również przynosić wiatr, grad i śnieg, nawet w miesiącach letnich, dla tego trzeba być przygotowanym na wszystko.

Na zdjęcia w góry najlepiej wybierać się przy pewnej pogodzie, zwłaszcza powyżej górnej granicy lasu. Chociaż zrozumiała jest chęć bycia samemu, staraj się nigdy nie wędrować samotnie. Taka sytuacja może prowadzić do poważnych konsekwencji. Nawet coś pozornie niegroźnego, jak skręcona kostka, może być śmiertelnie niebezpieczne, gdy nie będzie miał ci, kto pomóc.

Fotografia górska może być jedną z najbardziej ekscytujących i satysfakcjonujących rodzajów fotografii, w których możesz wziąć udział. Aby tak było, należy ją wykonywać odpowiedzialnie i szacunkiem dla potężnych, górskich masywów, które będziesz fotografować.

11. Poznaj miejsce i otoczenie planowanej fotografii

Pierwszym krokiem do udanej sesji jest planowanie i poznawanie miejsca, gdzie chcesz fotografować. Jeśli więc chcesz robić wspaniałe zdjęcia gór, musisz zdobyć informacje, zanim jeszcze wyjdziesz z domu. Oznacza to zapoznanie się ze wszystkim, co jest możliwe na temat lokalizacji gdzie będziesz fotografować. Dodatkowo warto także wiedzieć o elementach zewnętrznych jak prognoza pogody oraz kierunek i intensywność światła.

Będąc w miejscu planowanej fotografii, dobrze je poznać, aby znaleźć najlepszy punkt widokowy. Oznacza to, że planując wyjście, musisz mieć wystarczająco dużo czasu, aby dotrzeć do punktu widokowego.

12. Pomyśl o pierwszym planie

Podczas fotografowania gór przeważnie znajdujesz się w pewnej odległości od nich. Dlatego twój bezpośredni pierwszy plan będzie ważny dla Twojego obrazu i może być ostry. Musisz unikać zbyt dużej „martwej przestrzeni” na zdjęciu.

Spróbuj więc znaleźć coś, co możesz wkomponować na pierwszym planie. Nie dość, że uatrakcyjni to zdjęcie, to jeszcze poprowadzi wzrok widza w dal do pasma górskiego. Do takich ujęć najlepiej sprawdzą się obiektywy szerokokątne.

13. Nie bój się fotografować przy złej pogodzie

Nie ma nic przyjemnego w przebywaniu w zimnie i wilgoci w górach. Jak wspomniano powyżej, zła pogoda może prowadzić do niesamowitych zdjęć gór. Jeśli masz doświadczenie w chodzeniu po górach i zdecydujesz się, aby wyruszyć w kiepskich warunkach, możesz zrobić wyjątkowe zdjęcia.

Burzowe ciemne chmury są doskonałym tłem dla pasm górskich. Podczas gdy mgła może dodać zupełnie inny element do twoich zdjęć. Zawsze pamiętaj, że góry to niebezpieczne miejsca. Nawet w piękny słoneczny dzień pogoda może się diametralnie zmienić w bardzo krótkim czasie na gorszą. Dlatego zawsze bądź dobrze przygotowany i, co najważniejsze bezpieczny.

14. Dodaj postać na zdjęciu

Jednym z największych wyzwań podczas fotografowania gór jest oddanie poczucia skali. Najlepszym sposobem na osiągnięcie tego jest dodanie osoby do swojej kompozycji. Widzowi znacznie łatwiej będzie zinterpretować scenę i wyczuć skalę, gdy na zdjęciu pojawi się czołówek.

Inną zaletą sfotografowania osoby na zdjęciu jest to, że taki obraz może także opowiadać historię. Dzięki temu Twoje zdjęcia będą wyjątkowe. Fotografowanie osoby najlepiej wykonać teleobiektywem, dzięki temu dodatkowo uzyskamy przybliżone góry w tle. Dobre przybliżenie przyda się również do robienia zdjęć górskich zwierząt z bliska.

15. Fotografuj w pionie

Przez większość czasu będziesz fotografować krajobrazy w poziomie. Czasami góry wyglądają świetnie, gdy są fotografowane w trybie portretowym (pionie). Wtedy pierwszy plan (lub niebo) staje się jeszcze ważniejszy na zdjęciu. Fotografując w pionie, upewnij się, że zwracasz szczególną uwagę na te części kompozycji. Inną dodatkową zaletą fotografowania w trybie portretowym jest większa szansa na sprzedaż zdjęcia na okładkę.

16. Rozważ odpowiednią linię horyzontu

Niezależnie od krajobrazu, który fotografujesz, horyzont może mieć ogromny wpływ na zdjęcie. Jeśli masz interesujący pierwszy plan, umieść swój horyzont wyżej na zdjęciu. Pozwoli to widzowi zobaczyć więcej pierwszego planu.

Jeśli grań górska jest wspierane przez dramatyczne niebo, obniż horyzont, pokazując więcej tego nieba. W większości przypadku musisz unikać umieszczania horyzontu na środku zdjęcia. Może to mieć negatywny wpływ na Twoje zdjęcie.

17. Wybierz odpowiednie ustawienia

Znasz już odpowiednie miejsce i ustaliłeś najlepszy czas na zrobienie zdjęcia. Poukładałeś wszytko w głowie i jesteś teraz gotowy do zrobienia fotografii. Teraz musisz zadbać o to, aby efekt końcowy był technicznie jak najlepszy. Ostatnią rzeczą, jakiej byś chciał, to aby Twój obraz był zły, ponieważ na przykład nie jest ostry. Oto kilka wskazówek technicznych dotyczących fotografowania krajobrazów.

• Zamknij przysłonę, aby zwiększyć głębię ostrości, odpowiedni zakres to f/8 – f/16
• Podczas korzystania z długiego czasu naświetlania pamiętaj o zablokowaniu lustra w aparacie. Ma to na celu uniknięcie drgań, powodujących rozmycie obrazu.
• Do długich ekspozycji potrzebny będzie statyw.
• Dobrym pomysłem, aby uniknąć drgań aparatu, jest również użycie zdalnego wyzwalania migawki. Jeśli go nie masz, ustaw tryb aparatu na samowyzwalacz (zwykle 2 sekundy)
• Filtr polaryzacyjny w górach może być nieoceniony, dzięki niemu możesz zniwelować odbicia. Jest to szczególnie przydatne podczas fotografowania w pobliżu śniegu, lodu, a także wody. Może również uwydatnić błękit nieba, który dobrze kontrastuje z pasmami górskimi.
• I na koniec nie zapomnij zabrać ze sobą zapasowej karty pamięci SD.

Górskie krajobrazy są wspaniałym tematem do fotografowania. Dobrze wykonane mogą wyróżniać się w każdym portfolio. Postępuj zgodnie z tymi prostymi wskazówkami, będziesz się cieszyć ze wspaniałych zdjęć górskich.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.