Mnich w Tatrach nad Morskim Okiem — Informacje

Jednym z głównych celów wycieczek w Tatrach, tych zorganizowanych, jak również indywidualnych turystów jest Morskie Oko. W otoczeniu tego przepięknego jeziora podziwiać możemy górujące nad nim strzeliste szczyty. Możemy tutaj zobaczyć Rysy oraz stąd wydające się wyższe od nich Niżne Rysy. Na wprost ujrzymy majestatyczne Mięguszowieckie Szczyty, na prawo od nich znajduje się charakterystyczna iglica skalna o bardzo trafnej nazwie Mnich (2068 m).

Gdzie znajduje się Mnich w Tatrach

Mnich w Tatrach wysokich

Ten jeden z najbardziej charakterystycznych szczytów w Tatrach znajduje się w dolinie Rybiego Potoku i jest widoczna w otoczeniu Morskiego Oka. Znad jeziora możemy zobaczyć Rysy oraz stąd wydające się wyższe od nich Niżne Rysy. Na wprost ujrzymy majestatyczne Mięguszowieckie Szczyty, na prawo od nich znajduje się charakterystyczna iglica skalna o bardzo trafnej nazwie Mnich — szczyt o wysokości 2068 m.

Obok Giewontu, Kasprowego Wierchu i Rysów jest to bardzo znany i rozpoznawalny szczyt po polskiej stronie Tatr Wysokich. Wznosi się 675 m ponad Morskie Oko, opadając w jego stronę 250-metrową wsch. ścianą. Na masyw mnicha składają się trzy wzniesienia, są to: Mnich, Mniszek i Ministrant. Turnia mnicha jest jakby odcięta od wielkiego masywu Mięguszowieckich Szczytów wielką strefą uskokową, na której linii powstał Mnichowy Żleb.

Historia wejścia na Mnicha

Mnich przypruszony śniegiem

Szczyt długo uważany był za nie do zdobycia, w roku 1879 lub 1880 pierwszego wejścia dokonali: wybitny taternik- Jan Gwalbert Pawlikowski razem ze słynnym przewodnikiem tatrzańskim Maciejem Sieczką. W historii polskiego alpinizmu niezwykle ważne było bezskutecznie próby zdobycia wschodniej ściany Mnicha. Jej fragment pokonał w 1930 r. wybitny taternik Wiesław Stanisławski, używając w tamtym czasie pionierskiej techniki sztucznych ułatwień.

Natomiast całą ścianę z obejściami w najtrudniejszych miejscach, także tę technikę, pokonali Czesław Łapiński i Kazimierz Paszucha w 1942 roku. Słynny „wariant R” biegnący samym środkiem ściany pokonał słynny taternik Jan Długosz oraz Andrzeja Pietschem w 1955 roku. Mnich to ulubiona ściana taterników wiedzie na niego wiele dróg wspinaczkowych, w tym słynny „wariant R”.

Obecnie wszystkie te drogi zostały już pokonane klasycznie, a wiele innych, łatwiejszych dróg są popularnymi wzejściami kursowymi. Szczyt mnicha jest również celem dla turytów zdobywających go podczas wspinaczki, w towarzystwie przewodników wysokogórskich.

Skąd pochodzi nazwa Mnich?

Mnich w październiku

Ten niezwykle ciekawy szczyt przypomina swoim kształtem postać siedzącego bądź modlącego się mnicha w kapturze. Jedna z legend dotyczących powstania Mnicha, wiąże się z autentyczną postacią Brata Cypriana z Czerwonego Klasztoru w Pieninach. Legenda mówi, że był on kimś w rodzaju karpackiego Ikara, ponoć skonstruował maszynę latająca, najprawdopodobniej rodzaj lotni. Brat Cyprian po próbnych lotach z okolicznych gór otaczających klasztor wszedł na szczyt Trzech Koron, skąd pofrunął w stronę Tatr.

Latająca maszyna zaniosła go, aż nad Morskie Oko, gdzie wznosił się coraz wyżej, aż poczuł się równy Bogu. Pycha i zadufanie nie spodobały się Bogu Ojcu, który karzącym uderzeniem pioruna strącił Brata Cypriana i na brzegu jeziora zamienił mnicha w skałę. Tak właśnie powstał szczyt o charakterystycznej sylwetce zwany do dzisiaj Mnichem.

Z turnią wiąże się wiele dawnych podań i legend, gdzie opowiadano o brodatym mnichu w kapturze, z kagankiem w ręce, którego napotkanie wróżyło nieszczęście. Inny mnich miał ponoć niszczyć prace górników pracujących pod Szpiglasową Przełęczą.

Masyw Mnicha jako popularny motyw w filmach i obrazach

Mnich nad Morskim Okiem w Tatrach

Na Mnichu był kręcony w 1961 r. film krótkometrażowy Sergiusza Sprudina „Wariant R". Natomiast w 1995 została nakręcona znaczna część wspinaczkowych scen w filmie „Prowokator". Tutaj również nagrywano kadry do filmu dokumentalnego, przedstawiającego wspinaczkowe wyczyny aktora Bogusława Lindy.

Charakterystyczna iglica Mnicha znajduję się na tzw. „blachach przewodnickich" i wraz z legitymacją przewodnicką, pełniła funkcje identyfikacyjne przewodnika tatrzańskiego. Podczas okupacji niemieckiej przez pewien czas na Mnichu powieszona była drewniana swastyka, którą zrzucili zakopiańscy taternicy.

Motyw Mnicha często spotyka się na fotografiach i wielu obrazach, jest to jeden z najważniejszych elementów krajobrazu górskiego widocznego znad Morskiego Oka.

---

AUTOR

Michał Jarząbek-Giewont

Przewodnik tatrzański — ponad 10 lat doświadczenia w oprowadzaniu po Tatrach i Zakopanem. Rodowity góral z Zakopanego i miłośnik przyrody tatrzańskiej. Przewodnictwem zajmuje się zawodowo. Prywatnie pasjonat jazdy na rowerze, skiturów oraz fotografii krajobrazów górskich.